963 (487-507 721-726) Sau khi đă
nói về vai tṛ Đức Trinh Nữ Ma-ri-a trong mầu
nhiệm Đức Ki-tô và Thánh Thần, giờ đây chúng ta
nói về địa vị của Mẹ trong mầu
nhiệm Hội Thánh. "Thật vậy, Đức Trinh
Nữ Ma-ri-a... được công nhận và tôn kính như
Mẹ thật của Thiên Chúa và của Đấng Cứu
Chuộc... Mẹ cũng thật là
"mẹ các chi thể của Đức Ki-tô... v́ đă
cộng tác trong đức ái để sinh ra các tín hữu
trong Hội Thánh, là những chi thể của Đức Ki-tô
là Đầu" (x. LG 53; trích T. Âu-tinh, về đức trinh
khiết). "Đức Ma-ri-a là Mẹ Chúa
Ki-tô, là Mẹ Hội Thánh" (Phao-lô VI, diễn từ
21-11-1964).
Đức Ma-ri-a hoàn toàn kết
hợp với Con...
964 Đức Ma-ri-a kết hợp
với Chúa Ki-tô, đó là nền tảng vai tṛ của
Mẹ đối với Hội Thánh. "Sự liên
kết giữa Mẹ và Con trong công cuộc cứu
độ được tỏ rơ từ khi Đức Ma-ri-a
thụ thai Chúa Ki-tô cách trinh khiết, cho đến lúc Chúa
Ki-tô chết; đặc biệt trong cuộc Khổ Nạn :
(534 618) "Đức Trinh Nữ tiến
bước trong cuộc lữ hành đức tin, trung thành
hiệp nhất với Con cho đến bên Thập Giá, là
nơi theo ư Thiên Chúa, Mẹ đă
đứng ở đó (x. Ga 19, 25). Đức Ma-ri-a chịu
đau khổ kinh khủng với người Con duy
nhất của ḿnh, dự phần vào hy lễ của Con,
với tâm t́nh của người mẹ ưng thuận
hiến dâng lễ vật do ḷng ḿnh sinh ra, để
cuối cùng khi hấp hối trên Thập Giá, Chúa Giê-su Ki-tô
đă trối Mẹ làm mẹ của môn đệ:
"Thưa Bà, này là con Bà (Ga 19, 26-27)" (LG 58).
965 Sau khi Chúa
Giê-su lên trời, Mẹ Ma-ri-a đă "trợ giúp Hội
Thánh sơ khai bằng lời cầu nguyện của
ḿnh" (x. LG 69). Cùng với các tông đồ và vài phụ
nữ, "Đức Ma-ri-a tha thiết cầu xin Thiên Chúa ban
Chúa Thánh Thần là Đấng đă bao phủ lấy ngài trong
ngày truyền tin" (LG 59).
... Cả khi Mẹ
được đưa lên trời
966 (491) "Sau cùng,
được ǵn giữ tinh sạch khỏi mọi
vết tội nguyên tổ, và sau khi hoàn tất cuộc
đời dưới thế, Đức Trinh Nữ Vô
Nhiễm đă được đưa lên hưởng
vinh quang trên trời cả hồn lẫn xác, và
được Thiên Chúa tôn vinh làm Nữ Vương vũ
trụ, để nên giống Con Mẹ trọn vẹn
hơn, là Chúa các Chúa (x. Kh 19, 16), Đấng đă chiến
thắng tội lỗi và sự chết" (x. LG 59).
Được lên trời cả hồn và xác, Đức Ma-ri-a
tham dự cách độc đáo vào cuộc Phục Sinh
của Đức Ki-tô và thể hiện trước sự
Phục Sinh của các Ki-tô hữu khác :
Lạy Thánh Mẫu Thiên
Chúa, khi sinh con, Mẹ vẫn khiết trinh; khi yên nghỉ,
Mẹ vẫn không ĺa bỏ thế gian. Mẹ đă cưu mang Thiên Chúa
hằng sống và giờ đây trở về với Thiên
Chúa nguồn sống, xin cầu cho linh hồn chúng con
được thoát tay tử thần
(Phụng vụ By-dan-tin, điệp ca lễ Đức
Mẹ an nghỉ ngày 15 tháng 08)
Đức Ma-ri-a là Mẹ chúng ta trên
b́nh diện ân sủng
967 (2679
507) V́ hoàn toàn gắn bó
với Thánh Ư Chúa Cha, với công tŕnh cứu chuộc
của Con Mẹ với mọi tác động của Chúa
Thánh Thần, Đức Trinh Nữ Ma-ri-a là mẫu mực đức
tin và đức ái cho Hội Thánh. Do đó, Mẹ là một
"chi thể trổi vượt và độc đáo
nhất của Hội Thánh" (x. LG 53), có thể nói
Mẹ là "kiểu mẫu" của Hội Thánh (LG 63).
968 (494) Vai tṛ
của Đức Ma-ri-a đối với Hội Thánh và toàn
thể loài người c̣n cao trọng hơn nữa.
"Đức Ma-ri-a đă cộng tác một cách hoàn toàn
độc nhất vô nhị vào công tŕnh của Đấng
Cứu Thế, bằng ḷng vâng phục, bằng đức
tin, đức cậy và đức ái nồng nhiệt,
để hoàn trả sự sống siêu nhiên cho các linh
hồn. Bởi vậy, trên b́nh diện ân
sủng, Mẹ thật là mẹ chúng ta" (LG 61).
969 (149,
501 1370) "Trong nhiệm
cục ân sủng, kể từ khi Mẹ tin tưởng
ưng thuận trong ngày truyền tin, sự ưng thuận
mà Mẹ đă kiên quyết giữ trọn cho đến
bên Thập Giá. Đức Ma-ri-a tiếp tục
thiên chức làm Mẹ cho tới lúc vĩnh viễn hoàn
tất việc cứu độ mọi người
được tuyển chọn. Thực vậy, sau
khi về trời, vai tṛ của Ngài trong việc cứu
độ không chấm dứt, nhưng ngài vẫn tiếp
tục liên lỉ chuyển cầu để đem lại
cho chúng ta những ân huệ giúp chúng ta được
cứu độ đời đời ...
. V́ thế, trong Hội Thánh, Đức Trinh
Nữ được kêu cầu qua các tước hiệu:
Trạng Sư, vị Bảo Trợ, Đấng Phù Hộ và
Đấng Trung Gian" (LG 62).
970 (2008
1545 308) "Vai tṛ làm mẹ
của Đức Ma-ri-a đối với loài người
không làm lu mờ hay suy giảm vai tṛ trung gian duy nhất
của Chúa Ki-tô chút nào, trái lại c̣n làm sáng tỏ mănh
lực của sự trung gian ấy. V́
mọi ảnh hưởng có sức cứu độ
của Đức Trinh Nữ trên nhân loại, đều
bắt nguồn từ công nghiệp dư tràn của Chúa
Ki-tô" (x. LG 60). . "Thực vậy,
không bao giờ có thể đặt một thụ tạo
nào ngang hàng với Ngôi Lời Nhập Thể và Cứu
Chuộc. Nhưng cũng như chức tư tế
của Chúa Ki-tô được thông ban dưới nhiều
h́nh thức khác nhau cho các thừa tác viên và giáo dân, và cũng
như sự tốt lành duy nhất của Thiên Chúa
được ban phát nhiều cách cho các thụ tạo, th́
sự trung gian duy nhất của Đấng Cứu Thế
không những không loại bỏ mà c̣n khuyến khích các
thụ tạo cộng tác dưới nhiều h́nh thức
khác nhau, trong sự tùy thuộc vào nguồn mạch duy
nhất" (LG 62).
(2673-2679)
II. TÔN KÍNH ĐỨC TRINH NỮ MA-RI-A
971 (1172
2678) "Từ
nay hết mọi đời sẽ khen tôi diễm phúc"
(Lc1, 48) : "Ḷng hiếu thảo của Hội Thánh
đối với Đức Trinh Nữ Ma-ri-a là yếu tố
nội tại của phụng tự Ki-tô giáo" (x. MC 56).
" Do đó Đức Trinh Nữ đáng
được Hội Thánh tôn vinh bằng một sự
sùng kính đặc biệt . Thực vậy, từ
những thời rất xa xưa, Đức Nữ Trinh đă
được tôn kính dưới tước hiệu
"Mẹ Thiên Chúa", và các tín hữu đă khẩn
cầu cùng ẩn náu dưới sự che chở của
Mẹ trong mọi cơn gian nan khốn
khó... Sự tôn kính ấy, như vẫn luôn có trong Hội
Thánh, tuy hoàn toàn đặc biệt, nhưng tự bản
chất vẫn khác biệt với sự thờ
phượng dâng lên Ngôi Lời nhập thể, lên Chúa Cha và
Chúa Thánh Thần; việc tôn kính Đức Ma-ri-a khuyến khích
thêm việc thờ phượng Thiên Chúa Ba Ngôi" (x. LG
66). Sự tôn kính này được diễn
tả qua các lễ phụng vụ dành cho Thánh Mẫu Thiên
Chúa và trong kinh nguyện kính Đức Mẹ như kinh Mân Côi,
được xem như "tóm lược toàn bộ Tin
Mừng" (MC 42).
III. ĐỨC MA-RI-A H̀NH ẢNH CÁNH
CHUNG CỦA HỘI THÁNH
972 (773
829) Để
kết thúc phần giáo lư về Hội Thánh, về
nguồn gốc, sứ mạng và chung cuộc của
Hội Thánh, tốt nhất là chúng ta hướng nh́n
về Đức Ma-ri-a. Nơi Mẹ, chúng ta có thể chiêm
ngắm Hội Thánh đang trên đường "lữ
hành đức tin"; chúng ta cũng có thể chiêm ngắm
Hội Thánh mai sau, khi kết thúc hành tŕnh tại quê
hương trên trời, ở đó, Đấng Hội Thánh
tôn kính như Mẹ Chúa Cứu Thế và Mẹ của ḿnh
đang chờ đợi Hội Thánh "trong vinh quang
của Chúa Ba Ngôi Chí Thánh và bất khả phân ly",
"trong sự hiệp thông với tất cả các thánh"
(LG 69) :
(2853) Ngày nay Mẹ Chúa Giê-su đă
được vinh hiển hồn xác trên trời, là h́nh
ảnh và khởi thủy của Hội Thánh sẽ hoàn
thành đời sau thế nào th́ cũng thế, dưới
đất này, cho tới ngày Chúa đến, Mẹ
chiếu sáng như dấu chỉ ḷng cậy trông vững
vàng và niềm an ủi cho Dân Chúa đang lữ hành (LG 68).
TÓM LƯỢC
973 Khi thưa
"Xin vâng" trong ngày Truyền Tin và đón nhận
mầu nhiệm Nhập Thể, Đức Ma-ri-a cộng tác
với toàn thể công tŕnh Con Mẹ sẽ thực
hiện. Ai nhận Đức Ki-tô là Đấng
cứu độ, và là đầu của Nhiệm Thể,
đều là con của Đức Ma-ri-a.
974 Sau khi hoàn tất cuộc
đời trần thế, Đức Trinh Nữ Ma-ri-a Rất
Thánh được Chúa đưa cả hồn lẫn xác
lên hưởng vinh quang trên trời, nơi Mẹ dự
phần vào vinh quang Phục Sinh của Con Mẹ, thể
hiện trứơc sự Phục Sinh của tất cả
các chi thể của Nhiệm Thể.
975 "Chúng tôi tin Thánh Mẫu
của Thiên Chúa, Bà E-và mới, Mẹ Hội Thánh, vẫn
tiếp tục trên trời vai tṛ làm mẹ đối
với các chi thể Đức Ki-tô" (