Mục
đích chính của Hội Thánh là đem ánh sáng Ðức
Kitô vào thế gian. Hội
Thánh luôn lệ thuộc vào Chúa Thánh Thần là nguồn
mạch sự thánh thiện. Việc
chúng ta tin vào một Hội Thánh duy nhất, thánh thiện,
công giáo và tông truyền được đặt nền
tảng trên đức tin vào Ba Ngôi: Chúa Cha, Chúa Con, và Chúa
Thánh Thần (748-750).
I. Danh xưng và hình ảnh của Hội Thánh (751-757)
Chữ
"Hội Thánh" là từ Ekklêsia
của Hy Lạp có nghĩa là tập họp. Trong Cựu
Ước, chữ này chỉ cuộc tập họp
của Dân Chúa. Khi xưng
là Hội Thánh, cộng đoàn tín hữu tiên khởi
nhận mình là thừa kế của cộng đoàn Dân Chúa
trong Cựu Ước. Hội
Thánh là dân được Thiên Chúa quy tụ từ
khắp nơi. Hội Thánh
hiện diện trong các cộng đoàn địa phương
và thể hiện như một cộng đoàn phụng
vụ, đặc biệt là cộng đoàn Thánh Lễ. Hội
Thánh sống nhờ Lời và Mình Thánh Ðức Kitô và
nhờ đó trở thành Nhiệm Thể Ðức Kitô
(751-752).
Biểu
hiệu của Hội Thánh
- Thánh Kinh dùng nhiều hình ảnh để nói
về Hội Thánh: "Dân Thiên Chúa", "Nhiệm
Thể Ðức Kitô", "chuồng chiên", "đàn
chiên", "thửa ruộng", hay "cánh đồng
của Thiên Chúa", "toà nhà của Thiên Chúa”, "thành
Giêrusalem trên trời là "mẹ chúng ta", "hiền
thê tinh tuyền của Con Chiên không tì ố"
(753-757).
II. Nguồn gốc, nền tảng, và sứ vụ của Hội Thánh (758-769)
Hội
Thánh phát nguồn từ chương trình của Ba Ngôi Thiên
Chúa, được
thực hiện cách tiệm tiến trong lịch sử.
Từ ban đầu, Chúa
Cha muốn qui tụ những kẻ tin Ðức Kitô thành
Hội Thánh để cho họ tham dự đời
sống thần linh trong Người. "Gia
đình" này được thành lập và thực
hiện tuần tự qua các giai đoạn của
lịch sử loài người, theo sự an bài của Ngài.
(758-759)
Hội
Thánh được báo trước từ tạo thiên
lập địa
- Thiên Chúa đã tạo dựng vũ trụ để
được hiệp thông vào đời sống thần
linh của Ngài; sự hiệp thông này được
thể hiện bằng cách "triệu tập" loài người
trong Ðức Kitô; sự "triệu tập" đó chính
là Hội Thánh. Hội
Thánh là cùng đích của mọi sự
(760).
Hội
Thánh được chuẩn bị trong Cựu Ước
- Thiên Chúa đã sửa soạn cho Hội Thánh bằng cách
kêu gọi ông Abraham, và chọn Israel làm Dân Ngài, cùng loan báo
qua các ngôn sứ một giao ước mới vĩnh
viễn do Ðức Kitô thiết lập (761-762).
Chúa
Giêsu đã lập ra Hội Thánh
bằng việc rao giảng Tin Mừng.
Những người đón nhận Tin Mừng ấy
họp thành gia đình đích thực của Người.
Người đã dạy
họ một "cách sống mới" và một kinh
nguyện riêng. Người
thiết lập một cộng đoàn có cơ cấu, và
sẽ tồn tại đến khi Nước Trời
được hoàn thành. Người
tuyển chọn nhóm Mười Hai với ông Phêrô làm
thủ lãnh. Người
ban sự sống cho Hội Thánh qua việc hiến thân hoàn
toàn để cứu độ chúng ta; sự hiến thân
này được thể hiện trước trong việc
thiết lập bí tích Thánh Thể và sau đó trên
Thập Giá (763-766).
Chúa
Thánh Thần bày tỏ Hội Thánh
- Đức Kitô
bày tỏ Hội Thánh cho thế gian qua việc
gửi Chúa Thánh Thần xuống trong Lễ Ngũ Tuần.
Khi ấy Hội Thánh được công khai giới
thiệu cho nhân loại, và Tin Mừng bắt đầu
được rao giảng cho muôn dân.
Chúa Thánh Thần hướng dẫn Hội Thánh và
ban các đặc sủng, cũng như trang bị và điều
khiển Hội Thánh bằng nhiều ân huệ phẩm
trật và các đặc sủng khác nhau.
Hội Thánh lãnh nhận sứ mạng rao truyền và
thiết lập Nước Thiên Chúa nơi mọi dân
tộc. Hội Thánh là
mầm mống và khai nguyên của Nước ấy trên
trần gian. Hội Thánh
chỉ được hoàn thành trong vinh quang trên trời,
trong ngày Ðức Kitô trở lại. Từ
nay đến đó, "Hội Thánh vẫn tiến bước
trên đường hành hương, bị thế gian bách
hại và được Thiên Chúa an ủi".
Hội Thánh sẽ phải trải qua nhiều thử
thách lớn lao trước khi đạt tới vinh quang viên
mãn; và nhờ Hội Thánh, thế giới cũng
được vinh quang (767-769).
III. Mầu Nhiệm của Hội Thánh (770-780)
Hội
Thánh sống trong lịch sử, nhưng vượt trên
lịch sử. Chúng ta
chỉ có thể thấy được thực tại thiêng
liêng nơi Hội Thánh bằng con mắt đức tin
(770).
Hội
Thánh vừa hữu hình vừa thiêng liêng
- Hội Thánh là một xã hội có tổ chức
hữu hình theo phẩm trật và là Nhiệm Thể Ðức
Kitô, đồng thời cũng là một cộng đoàn
thiêng liêng được trang bị những ân sủng
bởi trời. Tuy nhiên,
trong Hội Thánh, yếu tố nhân loại quy hướng
và lệ thuộc vào yếu tố thần linh; những
thực tại hữu hình quy hướng về những
thực tại vô hình (771).
Hội
Thánh là mầu nhiệm con người kết hợp
với Thiên Chúa -
Sự kết hợp này được thánh Phaolô gọi
là "mầu nhiệm cao cả".
Mục đích của Hội Thánh là giúp con người
hiệp thông với Thiên Chúa qua đức ái.
Mục đích ấy chi phối tất cả
những gì là phương tiện mang tính bí tích, gắn
liền với thế giới này.
Ðức Kitô hiện diện trong Hội thánh, nơi
chúng ta hiệp thông với Thiên Chúa qua đời sống
thánh thiện bằng cách noi theo Ðức Mẹ, mẫu gương
của Hội Thánh (772-773).
Bí
Tích Cứu Độ phổ quát -
Tiếng La tinh dùng hai từ Mysterium
(mầu nhiệm) và Sacramemtum
(bí tích) để dịch chữ Mysterion
của Hy lạp. Về sau, người ta phân biệt
chữ Sacramentum để diễn tả dấu chỉ
hữu hình của ơn cứu độ; và chữ
Mysterium diễn tả ơn cứu độ ẩn
giấu dưới dấu chỉ hữu hình đó. Theo
nghĩa này, chính Ðức Kitô
là mầu nhiệm cứu độ.
Hội Thánh là bí tích,
là dấu chỉ và khí
cụ của sự kết hợp giữa con người
với Thiên Chúa và của sự
hiệp nhất toàn thể nhân loại. Vì là bí tích,
Hội Thánh cũng là khí cụ của Ðức Kitô để
cứu chuộc mọi người", như "bí tích
phổ quát của ơn cứu độ" (774-780).