Khi
được hỏi "Thưa Thầy, con phải làm
điều ǵ tốt để được sống
đời đời?" Chúa Giêsu trả lời: "Hăy
giữ các giới răn." Rồi
Người liệt kê các giới răn.
Người tóm tắt các giới răn ấy
rằng, "Ngươi phải yêu đồng loại như
chính ḿnh." Người
c̣n thêm: "Nếu anh muốn nên hoàn thiện, th́ hăy
về bán hết tài sản của anh mà cho người
nghèo, anh sẽ được một kho tàng trên trời,
rồi đến theo Ta". Câu
trả lời này là các lời khuyên Tin Mừng, và không
thể tách khỏi các giới răn.
Chúa vẫn tôn trọng các giới răn, nhưng cho
thấy sức mạnh của Chúa Thánh Thần đang tác
động nơi các giới răn ấy. Người
giải thích Mười Giới Răn dưới ánh sáng
của điều răn mến Chúa - yêu người, v́
yêu thương là chu toàn lề luật (2052-2055).
Thập
Giới trong Thánh Kinh
- Từ Hi lạp Dekalogos nghĩa
là Mười Lời, mà ta
gọi là Thập Giới. Thiên
Chúa mặc khải Thập Giới cho dân Ngài trên núi Sinai
như tả trong Xuất Hành 31:18, và Thứ Luật 5:22.
Được hiểu trong bối cảnh Xuất Hành,
Thập Giới đưa ra những điều kiện
của một đời sống được giải
thoát khỏi ách nô lệ tội lỗi. Thập
Giới là một con đường sống, tóm tắt
Luật Thiên Chúa trong Giao Ước với dân
Thập
Giới trong Truyền Thống Hội Thánh
- Trung thành với Thánh Kinh và theo gương Chúa Giêsu,
truyền thống của Hội Thánh nh́n nhận Mười
Điều Răn có tầm quan trọng và ư nghĩa hàng
đầu. Từ thời
thánh Agustinô, Mười Điều Răn đă có một
vị trí quan trọng trong giáo huấn cho dự ṭng và tín
hữu. Vào thế kỷ
XV, Mười Điều Răn thường được
diễn tả bằng những công thức theo văn
vần, dễ nhớ và tích cực. Các sách giáo lư
của Hội Thánh thường tŕnh bày luân lư Kitô giáo
theo thứ tự của "Mười điều Răn".
Việc phân chia và đánh số các điều răn
có thay đổi theo ḍng lịch sử. Sách
Giáo Lư này theo cách phân chia của thánh Augustinô đă
trở thành truyền thống trong Hội Thánh Công Giáo. Các
giáo phái Luther cũng theo cách phân chia này.
Các giáo phụ Hi lạp phân chia hơi khác, như
thấy trong Giáo Hội Chính Thống và các cộng đoàn
Cải Cách. Mười Điều
Răn nêu ra các đ̣i hỏi của t́nh mến Chúa yêu
người. Ba điều
răn đầu đề cập đến t́nh yêu đối
với Thiên Chúa, và bảy điều sau, đến t́nh
yêu đối với tha nhân.
Tính
thống nhất của Thập Giới - Thập
Giới hợp thành một thể thống nhất. Mỗi
"lời" (điều răn) qui chiếu về
từng lời và tất cả các lời khác, các lời
tương thuộc lẫn nhau. Hai
Bảng Luật soi sáng cho nhau, hợp thành một khối
thuần nhất. Vi
phạm một điều răn là phạm tới tất
cả các điều răn khác. Thập
Giới là một phần mặc khải của Thiên Chúa;
đồng thời dạy chúng ta biết nhân tính đích
thực của con người. Thập Giới làm sáng
tỏ những bổn phận thiết yếu; do đó gián
tiếp cho thấy những quyền cơ bản gắn
liền với bản tính của nhân vị. Mười
Điều Răn là một cách tŕnh bày "luật tự
nhiên" đặc sắc. Thập
Giới là mặc khải của Thiên Chúa, dù với lư trí
con người có thể tự biết được nhưng
để hiểu biết đầy đủ và chắc
chắn về các đ̣i hỏi của luật tự nhiên,
loài người tội lỗi cần đến mặc
khải nầy. Trong t́nh
trạng tội lỗi, ánh sáng lư trí bị lu mờ và ư
chí bị sai lệch, con người cần đến
một tŕnh bày đầy đủ về các điều
răn của Thập Giới. Chúng
ta biết được các điều răn nhờ
mặc khải được rao giảng trong Hội Thánh
và nhờ tiếng nói của lương tâm (2069-2072).
Nhiệm
vụ tuân giữ Thập Giới
- Thập Giới nêu lên những bổn phận cơ
bản của con người đối với Thiên Chúa và
với tha nhân, nên tự bản chất là những nghĩa
vụ quan trọng. Thập
Giới bất biến và có giá trị cho mọi thời
và mọi nơi. Không ai có
thể chuẩn miễn Mười Điều Răn
được Thiên Chúa ghi khắc trong tâm khảm con người.
Trách nhiệm tuân giữ Mười Điều Răn c̣n
buộc ta giữ những nghĩa vụ theo chất
thể tự nó là nhẹ (2072-2073).
"Không
có Thầy, các con không làm được ǵ"
- Tự sức chúng ta giữ Mười Điều răn
không phải là dễ. Chúng
ta cần kết hợp với Chúa Giêsu như "cành nho
kết hợp với cây nho", v́ không có Chúa, chúng ta không
làm được ǵ. Khi
chúng ta tin vào Chúa Giêsu Kitô, thông hiệp vào các mầu
nhiệm của Người và giữ các điều răn
của Người, Đấng Cứu Thế sẽ đích
thân đến trong chúng ta để giúp ta yêu Cha Người
và các anh em của Người cũng là Cha và anh em chúng
ta. Nhờ Thánh Thần, chính Chúa Giêsu trở thành qui
luật nội tâm sống động cho mọi hoạt
động của chúng ta. Thiên
Chúa ban ân sủng trợ lực để chúng ta thi hành
được điều Người truyền dạy
(2074-2082).