Hai
bí tích Truyền Chức và Hôn Phối nhắm đến
phần rỗi tha nhân và xây dựng Dân Chúa, nhưng cũng
góp phần cứu rỗi bản thân qua việc phục
vụ tha nhân. Những người
lănh nhận bí tích Truyền Chức được thánh
hiến để nhân danh Đức Kitô để dưỡng
nuôi Hội Thánh "bằng Lời và ân sủng của
Người". C̣n "vợ
chồng Kitô hữu, được củng cố và như
được thánh hiến bằng một bí tích riêng
để đón nhận các bổn phận và phẩm giá
của bậc sống họ (1533-1535).
Truyền
Chức là bí tích mà qua đó sứ mạng Đức Kitô
ủy thác cho các Tông Đồ tiếp tục được
thực hiện trong Hội Thánh cho đến tận
thế; v́ thế, được gọi là bí tích của
thừa tác vụ Tông Đồ. Bí tích này gồm ba
bậc: giám mục, linh mục và phó tế (1536).
I.
Tại
sao gọi là bí tích Truyền Chức ? (1537-1538)
Từ
Ordo trong cổ thời Rôma,
được dùng để chỉ những nhóm dân
sự, nhất là nhóm lănh đạo.
Ordinatio chỉ việc
được nhận vào nhóm đó. Trong Hội Thánh cũng
có những nhóm. Việc
gia nhập vào một nhóm này của Hội Thánh xưa kia
thường được cử hành bằng một nghi
thức gọi là Ordinatio, một hành vi tôn giáo và
phụng vụ. Ngày nay,
từ Ordinatio dành riêng cho việc cử hành bí tích gia
nhập hàng giám mục, linh mục và phó tế. Ordinatio
c̣n được gọi là thánh hiến, nghĩa là
được Đức Kitô tách riêng và bổ nhiệm
để phục vụ Hội Thánh.
II.
Bí tích
Truyền Chức trong Chương Tŕnh Cứu Độ
Chức
Tư Tế trong Giao Ước Cũ -
Thiên Chúa đă chọn dân
Đức
Kitô là Thượng Tế duy nhất -
Tất cả tiên trưng về chức tư tế trong
Cựu Ước được hoàn tất trong Đức
Kitô, Đấng Trung Gian duy nhất giữa Thiên Chúa và loài
người. Hy lễ
cứu độ của Đức Kitô là hy lễ duy
nhất, hoàn tất chỉ một lần mà thôi. Hy
lễ này hiện diện trong hy lễ Thánh Thể của
Hội Thánh. Cũng
vậy, chức tư tế duy nhất của Đức
Kitô hiện diện qua chức tư tế thừa tác mà
không bị suy giảm tính duy nhất của chức
tế của Người. Do
đó, "chỉ ḿnh Đức Kitô là tư tế đích
thực, những người khác chỉ là thừa tác viên
của Người" (1544-1545).
Hai
cách tham dự vào chức tư tế duy nhất của Đức
Kitô
- Đức Kitô là thượng tế và
trung gian duy nhất đă biến Hội Thánh thành "Vương
quốc của các tư tế để phụng sự
Thiên Chúa là Cha Người". Như
thế, tất cả cộng đoàn tín hữu là tư
tế cộng đồng. Chính
qua bí tích Thánh Tẩy và Thêm Sức, các tín hữu
được "thánh hiến để trở nên... hàng
tư tế thánh". Chức
tư tế thừa tác
của các giám mục và linh mục cũng như chức
tư tế cộng đồng của các tín hữu đều
tham dự vào chức tư tế duy nhất của Đức
Kitô theo cách thức riêng của ḿnh và bổ túc cho nhau. Các
tín hữu thi hành chức tư tế cộng đồng
bằng cách phát triển đức Tin, đức Cậy,
đức Mến, sống theo Thánh Thần. C̣n
chức tư tế thừa tác để phục vụ
chức tư tế cộng đồng, giúp phát triển
ân sủng bí tích Thánh Tẩy của mọi Kitô hữu. V́
thế, chức tư tế này được chuyển
giao qua bí tích riêng là bí Truyền Chức
Thánh (1546-1547).
Nhân
danh vị Thủ Lănh là Đức Kitô -
Trong việc phục vụ Hội Thánh của những người
có chức thánh, chính Đức Kitô hiện diện trong
Hội Thánh như Đầu của Nhiệm Thể,
Chủ Chăn, Thượng Tế, và Thầy dạy Chân
Lư. Các linh mục,
nhất là giám mục, là người hành động thay
Đức Kitô, làm cho Đức Kitô, Đầu Hội Thánh,
trở nên hữu h́nh giữa cộng đoàn tín hữu.
Sự hiện diện này không có nghĩa là thừa
tác viên ấy được giữ ǵn khỏi sự
yếu đuối, đầu óc thống trị, sai
lầm và ngay cả tội lỗi. Quyền
năng Chúa Thánh Thần không bảo đảm các hành vi
của thừa tác viên, mà chỉ bào đảm hiệu
quả của các bí tích người ấy thi hành mà thôi.
Chức tư tế là để phục vụ, liên
hệ đến Đức Kitô và con người, hoàn toàn
tùy thuộc vào Đức Kitô và chức tư tế duy
nhất của Người, được thiết
lập để mưu ích cho con người và cộng
đồng Hội Thánh. Bí
tích Truyền Chức ban "quyền năng thánh", chính
là quyền của Đức Kitô. Nên
phải sử dụng quyền bính theo gương Đức
Kitô là làm đầy tớ mọi người (1548-1551).
...
Nhân danh toàn thể Hội Thánh -
Thừa tác vụ linh mục không những chỉ thay
mặt Đức Kitô trước cộng đồng tín
hữu, mà c̣n nhân danh toàn thể Hội Thánh mà dâng Thánh
Lễ và cầu nguyện. "Nhân
danh toàn thể Hội Thánh" không có nghĩa là các
linh mục là đại biểu của cộng đồng.
Kinh nguyện và lễ
vật của Hội Thánh không thể tách rời khỏi
Đức Kitô, Đầu Hội Thánh. Đây
luôn là việc Đức Kitô phụng thờ Chúa Cha
được dâng lên trong và qua Hội Thánh.
Cả Đầu và các chi thể cùng cầu nguyện và
dâng ḿnh; những thừa tác viên đúng nghĩa trong
Nhiệm Thể ấy, không chỉ là thừa tác viên
của Đức Kitô mà c̣n là thừa tác viên của
Hội Thánh (1552-1553).
III.
Ba cấp bậc của bí
tích Truyền Chức
Thừa
tác vụ do Thiên Chúa thiết lập trong Hội Thánh
được thi hành bởi những người có
chức vụ khác nhau mà từ xưa được
gọi là: giám mục, linh mục và phó tế. Hàng
giám mục và hàng linh mục là thừa tác viên chức tư
tế của Đức Kitô. C̣n
hàng phó tế có nhiệm vụ giúp đỡ và phục
vụ các giám mục và linh mục. Cả
ba đều được thụ phong bằng bí tích
Truyền Chức Thánh (1554).
Giám
mục - sự trọn vẹn của bí tích Truyền
Chức
– Các giám mục lănh nhận bí tích này cách
trọn vẹn. Các ngài
thay cho chính Đức Kitô để thánh hoá, giảng
dạy và quản trị. Nhờ
Chúa Thánh Thần mà các ngài đă lănh nhận, các giám
mục trở thành thầy dạy đức tin, Thượng
tế, Mục tử thực thụ và chính thức. Một
trong những cách diễn tả đặc tính và bản
chất tập đoàn của hàng giám mục là từ xưa
Hội Thánh muốn có nhiều giám mục cùng tấn
phong một tân giám mục. Để
tấn phong hợp pháp một giám mục, phải có ư
kiến đặc biệt của giám mục Rôma, v́ ngài
là dây liên kết hữu h́nh cao nhất của sự
hiệp thông giữa các Giáo Hội địa phương
trong một Hội Thánh duy nhất và bảo đảm cho
các Giáo Hội được tự do. Mỗi
giám mục có trách nhiệm mục vụ trong Giáo Hội
địa phương được trao phó cho ngài, đồng
thời ngài cũng phải cùng với các vị khác trong
giám mục đoàn chăm lo cho toàn thể Hội Thánh
(1555-1561).
Linh
mục - cộng sự viên của giám mục –
Nhờ bí tích Truyền Chức, các linh mục được
thánh hiến theo h́nh ảnh Đức Kitô, Thượng
Tế, để rao giảng Tin Mừng, chăm sóc các tín
hữu và cử hành việc phụng tự Thiên Chúa
với tư cách tư tế đích thực của Tân
Ước. Các linh mục
là những cộng sự viên của hàng giám mục. Các
ngài thực thi thánh vụ của ḿnh cách tuyệt hảo
nhất là trong Thánh Lễ. Các
linh mục đại diện giám mục của họ trước
mặt giáo dân, và hợp với giám mục ḿnh tạo thành
linh mục đoàn duy nhất với nhiều chức
vụ khác nhau. Các linh
mục chỉ có thể thi hành phận vụ khi tùy
thuộc vào giám mục và hiệp thông với giám mục
(1562-1568).
Phó
tế để phục vụ -
Các phó tế được
đặt ra để phục vụ. Bí
tích Truyền Chức in trong họ một ấn tín vĩnh
viễn làm cho họ trở nên đồng h́nh đồng
dạng với Đức Kitô. Một
trong các nhiệm vụ phó tế là phụ giúp các giám
mục và linh mục trong việc cử hành mầu
nhiệm thánh, nhất là Thánh Lễ, trao Ḿnh Thánh Chúa,
chứng kiến và chúc lành cho đôi hôn phối, công
bố và rao giảng Tin Mừng, chủ tọa lễ nghi
an táng và đặc biệt là việc bác ái.
Chức phó tế vĩnh viễn có thể được
ban cho người nam đă lập gia đ́nh, đă góp
phần quan trọng giúp Hội Thánh chu toàn sứ mạng
(1569-1571).
IV.
Cử
Hành Bí Tích Truyền Chức (1572-1574)
Lễ
truyền chức nên cử hành một cách long trọng vào
ngày Chúa Nhật và tại nhà thờ Chánh Toà. Nghi
thức truyền chức giám mục, linh mục và phó
tế đều diễn tiến như nhau và được
cử hành trong Thánh Lễ. Nghi
thức chính yếu của bí tích Truyền Chức cho
cả ba cấp bậc là giám mục đặt tay trên
đầu người được thụ phong, cùng
với lời nguyện truyền chức xin Thiên Chúa ban
cho người được thụ phong đầy tràn
ơn Chúa Thánh Thần và những ân sủng đặc
biệt để chu toàn thừa tác vụ sắp lănh
nhận. Nghi lễ
truyền chức cũng có những nghi thức phụ
diễn đạt nhiều khía cạnh của ân sủng
bí tích. Trong nghi lễ
Latinh, có những nghi thức khai mạc, xác nhận
ứng viên được tuyển chọn đúng theo
tập tục của Hội Thánh, và chuẩn bị cho
nghi thức truyền chức. Sau nghi thức truyền
chức, c̣n có những nghi thức biểu trưng dùng
để diễn tả và hoàn tất mầu nhiệm
vừa cử hành.
V.
Thừa
tác viên bí tích Truyền Chức (1575-1576)
Chính
Đức Kitô đă tuyển chọn và cho các Tông Đồ
tham dự vào sứ mạng và quyền bính của Người.
Người tiếp
tục hoạt động như thế qua các giám mục.
V́ bí tích Truyền Chức là bí tích ban thừa tác
vụ Tông Đồ, nên chỉ các giám mục, với tư
cách là những người kế nhiệm các Tông Đồ
có quyền ban bí tích này.
VI.
Ai
được lănh nhận bí tích Truyền Chức?
(1577-1580)
Chỉ
đàn ông đă chịu phép rửa tội mới
được lănh nhận bí tích Truyền Chức. Chúa
Giêsu đă tuyển chọn các ông để lập nhóm Mười
Hai Tông Đồ, và các Tông Đồ cũng làm như
vậy khi tuyển chọn các cộng sự viên để
tiếp nối sứ mạng của ḿnh.
Hội Thánh bị ràng buộc với sự chọn
lựa của Chúa, nên không thể truyền chức cho
phụ nữ.
Không
ai có quyền đ̣i được chịu chức thánh. Không
ai được coi ḿnh là xứng đáng với chức
vụ này. Phải
được Chúa kêu gọi.
Trong Giáo Hội La-tinh, trừ các phó tế vĩnh
viễn, mọi thừa tác viên có chức thánh thường
được tuyển chọn từ những người
nam sống độc thân và có ư giữ độc thân
"v́ Nước Trời".
Trong các Giáo Hội Đông Phương, th́ chỉ các
giám mục được tuyển chọn trong những người
độc thân; c̣n linh mục và phó tế có thể
được tuyển chọn trong những người
đă lập gia đ́nh. Ở Đông Phương cũng như
Tây Phương, người đă nhận chức thánh không
được phép lập gia đ́nh nữa.
VII.
Hiệu
quả của bí tích Truyền Chức
Ấn
tín vĩnh viễn
- Nhờ
chức thánh, các ngài có thể hành động như
đại diện cho Đức Kitô, Đầu Hội Thánh,
trong ba nhiệm vụ tư tế, ngôn sứ và vua.
Như
trường hợp bí tích Thánh Tẩy và Thêm Sức,
việc tham dự vào chức vụ của Đức Kitô
nhờ bí tích Truyền Chức chỉ được lănh
nhận một lần ở mỗi cấp. Bí
tích này cũng in một ấn tín thiêng liêng vĩnh
viễn nên không thể lănh nhận nhiều lần hay
tạm thời được. Người
lănh nhận chức thánh thành sự, v́ lư do hệ
trọng, có thể được miễn các bổn
phận và chức vụ gắn liền với chức thánh
hay bị cấm thi hành chức vụ, nhưng không
thể trở thành giáo dân v́ ấn tín bí tích Truyền
Chức không thể xoá bỏ được.
V́ chính Đức Kitô hành động và thực
hiện ơn Cứu Độ qua thừa tác viên có chức
thánh, nên dù vị này bất xứng, cũng không ngăn
cản được Người hành động.
“Thừa
tác viên kiêu căng sẽ bị liệt vào hàng ma quỷ.
Hồng Ân Đức Kitô không
v́ thế mà bị ô nhiễm.” (T. Augustinô) (1581-1584).
Ơn
Chúa Thánh Thần
- Ơn riêng Chúa Thánh Thần được ban trong bí tích
này làm cho người lănh nhận vừa nên giống,
vừa nên thừa tác viên của Đức Kitô là Thượng
Tế, Thầy Dạy và Mục Tử.
Giám mục lănh nhận trước hết là ơn
sức mạnh để ngài can đảm và khôn ngoan
bảo vệ và hướng dẫn Hội Thánh.
Ơn này thúc đẩy ngài loan báo Tin Mừng cho
mọi người, trở nên mẫu mực cho đoàn
chiên, đi tiên phong trên đường thánh thiện
bằng cách kết hợp với Đức Kitô Tư Tế
và Hiến Lễ trong bí tích Thánh Thể, dám hiến
mạng sống v́ đoàn chiên. Linh mục được
ơn Chúa Thánh Thần để cử hành các bí tích và
loan báo Tin Mừng Nước Chúa.
Các phó tế được ân sủng để
hiệp thông với giám mục và linh mục đoàn, chăm
sóc dân Thiên Chúa, với vai tṛ phục vu trong Phụng
Vụ, trong việc rao giảng và bác ái (1585-1588).