Mục 3: Sự Tự Do của Con Người

Thiên Chúa dựng nên con người có lý trí, nên giống Thiên Chúa. Ngài ban cho họ nhân phẩm để tự do hành động có sáng kiến và biết làm chủ các hành vi của mình. (1730)

I.       Tự Do và Trách Nhiệm

Tự do là khả năng bắt nguồn từ lý trí và ý chí để chọn làm hay không làm điều gì, nhờ đó con người có thể làm những việc có ý thức và chịu trách nhiệm về việc mình làm. Tự do đạt tới mức hoàn hảo khi quy hướng về Thiên Chúa, nguồn hạnh phúc của chúng ta.  Tự do còn bao hàm khả năng lựa chọn giữa thiện và ác.  Vì có tự do, nên con người có công hay có tội.  Con người chỉ có tự do đích thực khi làm điều thiện.  Khi chọn điều ác, con người lạm dụng tự do và trở nên nô lệ tội lỗi.  Có tự do, con người phải chịu trách nhiệm về các hành vi của mình theo mức độ chủ ý.  Lỗi và trách nhiệm về một hành động có thể được giảm bớt hay xóa bỏ vì thiếu hiểu biết, sơ suất, áp lực, sợ hãi, thói quen, tâm thần bất ổn, hoặc các yếu tố tâm lý hay xã hội.  Con người phải chịu trách nhiệm về mọi hành vi trực tiếp chủ ý của mình.  Quyền sử dụng tự do, đặc biệt trong lãnh vực luân lý và tôn giáo, là một đòi hỏi không thể tách rời khỏi phẩm giá con người.  Luật dân sự phải công nhận và bảo vệ quyền này, trong giới hạn công ích và trật tự công cộng (1731-1738).

II.    Sự Tự Do của Con Người trong Chương Trình Cứu Độ

Tự do và tội lỗi.  Tự do của con người có giới hạn và có thể lầm lạc. Thực ra, con người đã tự ý phạm tội khi từ chối ý định yêu thương của Thiên Chúa, và trở thành nô lệ tội lỗi.  Ngay từ đầu, lịch sử nhân loại cho thấy nhiều tai họa và áp bức phát xuất từ tâm địa con người là hậu quả của việc lạm dụng tự do (1739).

Tự do bị đe dọa.  Tự do không phải là muốn nói gì hay làm gì thì làm. Mặt khác, những điều kiện về kinh tế và xã hội, chính trị và văn hóa cần thiết để thực thi tự do cách chính đáng, lắm khi bị phủ nhận và vi phạm.  Khi xa lìa luật luân lý, con người làm thương tổn sự tự do của chính mình, làm nô lệ cho tính ích kỷ, cắt đứt tình huynh đệ với đồng loại và nổi loạn chống lại ý Chúa (1740).

Giải phóng và cứu độ.  Nhờ thập giá, Ðức Kitô đã cứu tất cả mọi người khỏi ách nô lệ tội lỗi để chúng ta được tự do, sự tự do của con cái Thiên Chúa (1741).

Tự do và ân sủng.  Ân sủng của Ðức Kitô không hề đàn áp sự tự do của chúng ta, trái lại càng ngoan ngoãn vâng theo sự thúc đẩy của ân sủng, thì sự tự do nội tâm và lòng quả cảm của chúng ta càng được gia tăng trước thử thách, cũng như ràng buộc của thế giới bên ngoài. Nhờ tác động của ân sủng, Chúa Thánh Thần dẫn chúng ta đến sự tự do thiêng liêng để chúng ta trở thành những người tự nguyện cộng tác vào công trình của Người trong Hội Thánh và thế giới (1742-1748).

Trở về mục lục - Trang Sau