Mục 8: Tội Lỗi

I.       Lòng thương xót người tội lỗi (1846-1848)

Tin Mừng mặc khải về lòng thương xót của Thiên Chúa đối với tội nhân nơi Ðức Kitô.  Ðể đón nhận lòng thương xót ta cần thú nhận tội lỗi.  Thiên Chúa ban ân sủng để vạch trần tội lỗi hầu hoán cải lòng ta. Ngài dùng Lời và  Chúa Thánh Thần để giúp ta thấy rõ tội lỗi.  Hoán cải đòi ta phải ý thức rõ ràng về tội lỗi của mình; nó bao hàm một phán quyết bên trong của lương tâm.  Phán quyết này chứng minh rằng Thần Chân Lý hoạt động trong tâm hồn ta và cũng là khởi điểm để Thiên Chúa ban lại ân sủng và tình yêu.

II.    Ðịnh nghĩa tội lỗi (1849-1851)

Tội là lỗi phạm đến lý trí, chân lý, lương tâm ngay chính, là thiếu tình yêu đích thực đối với Thiên Chúa và tha nhân.  Tội làm tổn thương bản tính con người và vi phạm đến tình liên đới giữa nhân loại, là chống lại tình yêu của Thiên Chúa đối với ta, làm ta xa lánh Ngài.  Vì kiêu căng, tội hoàn toàn trái ngược với thái độ vâng phục của Chúa Giêsu.  Chính trong cuộc khổ nạn, Ðức Kitô đã tự hiến và trở nên nguồn mạch vô tận thông ban ơn tha tội cho chúng ta.

III.       Các lọai tội lỗi khác nhau (1852-1853)

Có rất nhiều loại tội lỗi được liệt kê trongThánh Kinh như: dâm dục, ô uế, phóng đãng, thờ tà thần, phù phép, hận thù, bất hòa, ghen tương, nóng giận, tranh chấp, chia rẽ, bè phái, ganh tị, say sưa, chè chén và những điều khác tương tự.  Chúng ta có thể phân biệt tội lỗi theo đối tượng, hoặc theo các nhân đức mà chúng đối nghịch, hoặc theo các điều răn.  Cũng có thể phân loại tội theo tương quan với Thiên Chúa, tha nhân hoặc bản thân.  Lòng người chính là nguồn gốc của tội lỗi, nhưng trong lòng cũng còn có đức ái, nguồn gốc của các việc lành và thanh sạch.

IV.  Mức độ trầm trọng của tội: Tội trọng và tội nhẹ (1854-1864)

Tội được đánh giá theo mức trầm trọng.  Tội trọng phá hủy đức ái trong lòng ta vì vi phạm cách nặng nề lề luật của Thiên Chúa.  Tội nhẹ không phá hủy nhưng làm tổn thương đức ái. Tội trọng tấn công nguyên lý sống còn trong ta là đức ái, nên cần đến lòng xót thương Chúa và một cuộc hoán cải nội tâm qua bí tích Hòa Giải (1854-1856).

Một tội là trọng khi hội đủ ba điều kiện.  Lỗi nặng được xác định trong Mười Ðiều Răn.  Mức độ trầm trọng của tội có thể khác nhau: giết người nặng hơn trộm cắp, hành hung cha mẹ nặng hơn hành hung một người lạ.  Tội trọng đòi phải có nhận thức đầy đủ và hoàn toàn ưng thuận.  Việc thiếu hiểu biết do lỗi mình và lòng chai đá không làm giảm bớt, mà còn gia tăng tính cách cố tình của tội.  Nếu thiếu hiểu biết ngoài ý muốn, trách nhiệm của người phạm có thể giảm bớt hoặc miễn thứ.  Các thúc đẩy của bản năng, đam mê, áp lực bên ngoài, hoặc những rối loạn do bệnh tật, cũng có thể làm bớt tính cách tự ý và tự do của việc phạm lỗi.  Nặng nhất là tội phạm do ác tâm, vì cố tình chọn điều xấu.  Khi phạm tội trọng, con người mất đức ái, tự bỏ đi ơn thánh hóa.  Nếu tội trọng không được chuộc lại bằng việc hối cải của tội nhân và bằng ơn tha thứ của Thiên Chúa, người ấy sẽ bị bị án phạt đời đời trong hỏa ngục (1857-1861).

Một người phạm tội nhẹ khi phạm điều nhẹ, hoặc phạm điều nặng nhưng không hoàn toàn hiểu biết hay ưng thuận.  Tội nhẹ làm tổn thương đức ái.  Người phạm tội nhẹ đáng chịu những hình phạt hữu hạn.  Cố tình phạm tội nhẹ và không sám hối sẽ đưa đến phạm tội trọng.  Tội nhẹ không cắt đứt giao ước với Thiên Chúa, nhờ ân sủng, con người có thể điều chỉnh tình trạng này.  Lòng thương xót của Thiên Chúa không giới hạn, nhưng ai cố tình không hối cải và khước từ lòng thương xót thì cũng khước từ ơn tha tội (1862-1864).

V.     Sự này nở của tội lỗi (1865-1876)

Những hành vi xấu được lặp đi lặp lại sinh ra tật xấu.  Hậu quả là con người nghiêng chiều về điều ác, làm cho lương tâm bị mờ tối và phán đóán bị lệch lạc.  Như thế tội lỗi có khuynh hướng tự sinh sôi nảy nở và tự củng cố, nhưng không thể phá hủy tận gốc cảm thức luân lý. Các thói xấu có thể được xếp loại dựa theo các nhân đức mà chúng đối nghịch hay theo các mối tội đầu, vì chúng sinh ra những tội khác, là: kiêu ngạo, hà tiện, mê dâm dục, ghen ghét, hờn giận, mê ăn uống, làm biếng.  Còn có các "tội kêu thấu đến trời".  Ðó là máu của Abel tội của dân Sôđôma, tiếng kêu than của dân bị áp bức ở Ai Cập; tiếng than van của người ngoại kiều cư trú trên đất nước, của các cô nhi quả phụ; người làm thuê bị đối xử bất công.

Tội là một hành vi cá nhân.  Nhưng chúng ta chịu trách nhiệm về các tội người khác phạm khi chúng ta cộng tác bằng cách:

ü      tham gia cách trực tiếp và cố tình;

ü      ra lệnh, xúi giục hoặc tán thành;

ü      che đậy, hoặc không ngăn cản, khi có bổn phận phải can ngăn;

ü      bao che những người làm điều ác.

Tội làm cho con người trở thành đồng lõa với nhau, và để cho dục vọng, bạo lực, bất công thống trị.  Tội lỗi tạo nên những tình trạng xã hội và những định chế nghịch lại với lòng nhân hậu của Thiên Chúa.

Trở về mục lục - Trang Sau