Hội Thánh là Mẹ các Kitô Hữu
“Tất cả chúng ta đều được mời gọi đóng góp trong việc sinh ra các Kitô hữu mới trong đức tin; chúng ta được mời gọi để thành những nhà giáo dục đức tin, để loan báo Tin Mừng… . Tất cả chúng ta đều thông phần vào tình mẫu tử của Hội Thánh, để ánh sáng của Đức Kitô có thể chiếu đến tận cùng trái đất.”
Dưới đây là bản dịch bài Giáo Lý ĐTC Phanxicô ban hành ngày 11 tháng 9 năm 2013 trong buổi Triều Yết Chung được tổ chức tại Quảng Trường Thánh Phêrô. Hôm nay ngài tiếp tục chu kỳ Giáo Lý về kinh Tin Kính và Năm Đức Tin và nói về Hội Thánh là Mẹ của các Kitô hữu.”
* * *
Anh chị em thân mến, Chào anh chị em!
Hôm nay chúng ta tiếp tục bài giáo lý về Hội Thánh trong “Năm Đức Tin” này. Trong số những hình ảnh mà Công Đồng Vaticanô II đã chọn để giúp chúng ta hiểu rõ hơn về bản chất của Hội Thánh, có hình ảnh “người mẹ”: Hội Thánh là mẹ của chúng ta trong đức tin và đời sống siêu nhiên (x. Hiến Chế Tín Lý Lumen Gentium, 6, 14, 15, 41, 42 ). Và “một trong những hình ảnh được sử dụng bởi các Giáo Phụ của Hội Thánh trong những thế kỷ đầu và tôi nghĩ rằng hình ảnh này cũng có thể hữu dụng cho chúng ta. Đối với tôi đó là một trong những hình ảnh đẹp nhất của Hội Thánh: Mẹ Hội Thánh! Hội Thánh là mẹ như thế nào và bằng cách nào? Chúng ta bắt đầu với thực tại nhân loại của việc làm mẹ: cái gì làm thành một người mẹ?
1. Trước hết một người mẹ sinh ra sự sống, bà cưu mang con trong cung lòng mình trong vòng chín tháng và sau đó mở ra cho nó vào cuộc sống, sinh ra nó. Hội Thánh cũng giống như thế vì sinh ra chúng ta trong đức tin, qua công trình của Chúa Thánh Thần là điều làm cho Hội Thánh sinh hoa trái, như Đức Trinh Nữ Maria. Cà Hội Thánh lẫn Đức Trinh Nữ Maria đều là những người mẹ; những gì người ta có thể nói về Hội Thánh thì cũng có thể nói về Đức Mẹ và những gì người ta có thể nói về Đức Mẹ thì cũng có thể nói về Hội Thánh! Chắc chắn rằng đức tin là một hành động cá nhân: “Tôi tin”, tôi đáp trả cách cá nhân với Thiên Chúa, Đấng mặc khải chính Mình và muốn thiết lập tình bằng hữu với tôi (x. TĐ Lumen Fidei, số 39). Nhưng tôi nhận được đức tin từ những người khác, trong một gia đình, trong một cộng đồng là cộng đồng dạy cho tôi nói “tôi tin”, “chúng tôi tin.” Một Kitô hữu không phải là một hòn đảo! Chúng ta không thành những Kitô hữu trong các phòng thí nghiệm, chúng ta không thể tự mình thành những Kitô hữu, bằng sức riêng của mình; đức tin là một món quà, là một hồng ân của Thiên Chúa, được ban cho chúng ta trong Hội Thánh và qua Hội Thánh. Và Hội Thánh ban cho chúng ta đời sống đức tin trong bí tích Rửa Tội: đó là lúc mà chúng ta được sinh ra làm con cái Thiên Chúa, là lúc chúng ta được ban cho sự sống của Thiên Chúa, Hội Thánh sinh ra chúng ta như một người mẹ. Nếu anh chị em đến Giếng Rửa Tội của Đền Thờ Thánh Gioan Lateranô, là vương cung thánh đường của Đức Giáo Hoàng, bên trong có một dòng chữ Latinh đại khái nói lên điều này: “Ở đây sinh ra một dân thuộc dòng dõi của Thiên Chúa, được sinh ra bởi Chúa Thánh Thần là Đấng làm cho những nước này sinh hoa quả; Mẹ Hội Thánh sinh ra con cái của mình trong những làn sóng này.” Việc này giúp chúng ta hiểu một điều quan trọng: việc chúng ta thành phần tử của Hội Thánh không phải việc bề ngoài và hình thức, không phải là việc điền vào một thẻ mà người ta cung cấp cho chúng ta, nhưng là một hành động nội tâm và thiết yếu; người ta không thuộc về Hội Thánh như thuộc về một công ty, thuộc về một buổi dạ tiệc hoặc bất kỳ tổ chức nào khác. Mối dây liên hệ này rất thiết yếu, như một người con có với mẹ mình, bởi vì, như Thánh Augustinô nói: “Hội Thánh thực sự là mẹ của các Kitô hữu” (De moribus Ecclesiae, I,30,62-63;0 PL32, 1336). Chúng ta hãy tự hỏi: Tôi coi Hội Thánh như thế nào? Nếu tôi biết ơn cha mẹ vì các ngài đã cho tôi sự sống, thì tôi cũng biết ơn Hội Thánh vì Hội Thánh đã sinh ra tôi trong đức tin qua Bí Tích Rửa Tội? Có bao nhiêu Kitô hữu nhớ ngày Rửa Tội của mình? Tôi muốn hỏi anh chị em ở đây câu hỏi này, nhưng tất cả mọi người hãy giữ câu trả lời trong lòng mình, có bao nhiêu người trong anh chị em nhớ ngày Rửa Tội của mình? Một số người giơ tay, nhưng có bao nhiêu người không nhớ? Còn đối với Hội Thánh ngày Rửa Tội là ngày sinh của chúng ta, ngày mà Hội Thánh Mẹ chúng ta đã sinh ra chúng ta! Và bây giờ tôi cho anh chị em một bài tập để làm ở nhà. Khi anh chị trở về nhà hôm nay, hãy đi tìm kỹ xem ngày Rửa Tội của mình là ngày nào, để mừng nó, để cảm tạ Chúa vì hồng ân này. Được không? Chúng ta có yêu Hội Thánh như một người yêu mẹ mình, dù biết và hiểu những thiếu sót của mẹ không? Tất cả các bà mẹ đều có những thiếu sót, tất cả chúng ta đều có những thiếu sót, nhưng khi chúng ta nói về những khuyết tật của mẹ mình, chúng ta che đậy chúng, chúng ta yêu mẹ như thế. Và Hội Thánh cũng có những nhược điểm của mình: chúng ta có yêu Hội Thánh như yêu một người mẹ; chúng ta có giúp Hội Thánh trở nên xinh đẹp hơn, xác thực hơn, theo Chúa không? Tôi để lại cho anh chị em những câu hỏi này, nhưng đừng quên nhiệm vụ: tìm kiếm ngày Rửa Tội của anh chị em để có nó trong tâm hồn và mừng nó.
2. Một người mẹ không những chỉ ban sự sống, nhưng với sự chăm sóc chu đáo giúp con cái lớn lên, cho chúng sữa, nuôi chúng, dạy chúng cách sống, luôn luôn đồng hành với chúng bằng những quan tâm, bằng cảm tình và bằng tình yêu của mình, ngay cả khi chúng đã lớn. Và trong việc này, mẹ cũng biết cách sửa lỗi, tha thứ, hiểu biết; biết cách gần gũi khi con bệnh tật, đau khổ. Nói tóm lại, một người mẹ tốt giúp con cái đi ra ngoài chính mình, không tiếp tục ở lại cách thoải mái dưới đôi cánh từ mẫu, như một đàn gà con dưới đôi cánh gà mẹ. Hội Thánh như một người mẹ hiền cũng làm như thế: Hội Thánh đồng hành với việc lớn lên của chúng ta qua việc truyền thụ Lời Chúa, là một ánh sáng soi cho chúng ta thấy con đường của đời sống Kitô hữu, cùng qua việc cử hành các Bí Tích. Hội Thánh nuôi dưỡng chúng ta bằng Bí Tích Thánh Thể, mang lại cho chúng ta ơn tha thứ của Thiên Chúa qua Bí Tích Hòa Giải, nâng đỡ chúng ta khi bệnh tật bằng Bí Tích Xức Dầu Thánh. Hội Thánh đồng hành với chúng ta trong suốt đời sống đức tin của chúng ta, trong suốt đời sống Kitô hữu của chúng ta. Như thế giờ đây chúng ta có thể tự hỏi mình vài câu hỏi khác: tôi có mối quan hệ gì với Hội Thánh? Tôi có cảm thấy Hội Thánh giống như một người mẹ giúp tôi lớn lên như một Kitô hữu không? Tôi có tham dự vào đời sống Hội Thánh không, tôi cảm thấy là một phần tử của Hội Thánh không? Liên hệ của tôi với Hội Thánh là một mối liên hệ hình thức hoặc là mối liên hệ thiết yếu?
3. Một tư tưởng ngắn thứ ba. Trong những thế kỷ đầu của Hội Thánh, đây là một thực tại khá rõ ràng: trong khi Hội Thánh là Mẹ của các Kitô hữu, trong khi Hội Thánh “tạo ra” các Kitô hữu, thì Hội Thánh cũng được “làm nên” bởi họ. Hội Thánh không phải là một cái gì khác với chúng ta, nhưng được coi như toàn thể các tín hữu, như “cái chúng tôi” của các Kitô hữu: tôi, anh chị em, chúng ta đều là phần tử của Hội Thánh. Thánh Giêrônimô đã viết: “Hội Thánh của Đức Kitô không là gì khác ngoài các linh hồn của những người tin vào Đức Kitô” (Tract., Tv 86: PL 26, 1084 ). Do đó, tất cả chúng ta, các mục tử và tín hữu, đang sống trong tình mẫu tử của Hội Thánh. Đôi khi, tôi nghe: “Tôi tin vào Thiên Chúa nhưng không tin vào Hội Thánh… Tôi nghe rằng Hội Thánh nói… các linh mục nói…”. Nhưng các linh mục là một điều, còn Hội Thánh không chỉ được hình thành bởi các linh mục, tất cả chúng ta là Hội Thánh! Và nếu anh chị em nói rằng anh chị em tin vào Thiên Chúa và không tin vào Hội Thánh, thì anh chị em nói rằng anh chị em không tin vào chính mình, và điều này là một điều mâu thuẫn. Hội Thánh là tất cả chúng ta: từ em bé mới được rửa tội lên cho đến các giám mục và Giáo Hoàng, và tất cả chúng ta đều bình đẳng trước mắt Thiên Chúa! Tất cả chúng ta đều được mời gọi đóng góp trong việc sinh ra các Kitô hữu mới trong đức tin; chúng ta được mời gọi để thành những nhà giáo dục đức tin, để loan báo Tin Mừng. Mỗi người chúng ta nên tự hỏi là tôi phải làm gì để những người khác có thể thông phần vào đức tin Kitô giáo? Tôi đang sinh ha quả trong đức tin của tôi hoặc đang đóng kín? Khi tôi lặp lại rằng tôi yêu một Hội Thánh không đóng kín trong nội vi của nó, nhưng có thể đi ra ngoài, di chuyển, ngay cả khi có một số rủi ro, để đem Đức Kitô đến mọi người, tôi nghĩ đến tất cả mọi người, nghĩ đến tôi, đến anh chị em, đến mọi Kitô hữu. Tất cả chúng ta đều thông phần vào tình mẫu tử của Hội Thánh, để ánh sáng của Đức Kitô có thể chiếu đến tận cùng trái đất. Mẹ Thánh Hội Thánh muôn năm!
Phaolô Phạm Xuân Khôi chuyển ngữ