“Chăm sóc cho tạo vật chính là bảo vệ món quà của Thiên Chúa và thưa cùng Thiên Chúa, ‘Con cảm tạ Chúa, con là người giữ gìn tạo vật, nhưng để làm cho nó tiến lên, chứ không bao giờ huỷ diệt món quà của Chúa.’ Đó phải là thái độ của chúng ta đối với tạo vật: gìn giữ nó bởi vì nếu chúng ta hủy diệt tạo vật, thì nó sẽ tiêu diệt chúng ta!”
Dưới đây là bản dịch bài Giáo Lý ĐTC Phanxicô ban hành ngày 21 tháng 5 năm 2014 trong buổi Triều Yết Chung được tổ chức tại Quảng Trường Thánh Phêrô. Hôm nay ĐTC giải thích về Ơn Hiểu Biết.
Anh chị em thân mến, chào anh chị em!
Hôm nay tôi muốn nhấn mạnh đến một hồng ân khác của Chúa Thánh Thần, đó là ơn hiểu biết. Khi nói đến hiểu biết, người ta nghĩ ngay đến khả năng của con người để hiểu biết thêm về thực tại chung quanh mình và để khám phá ra các định luật chi phối thiên nhiên và vũ trụ. Tuy nhiên, ơn hiểu biết đến từ Chúa Thánh Thần, không bị giới hạn ở kiến thức của con người: đó là một ơn đặc biệt, giúp chúng ta hiểu biết, qua tạo vật, sự cao cả và tình yêu của Thiên Chúa cùng mối liên hệ sâu xa của Ngài với mọi tạo vật.
1. Khi đôi mắt của chúng ta được Chúa Thánh Thần soi sáng, chúng mở ra để chiêm ngắm Thiên Chúa trong vẻ đẹp của thiên nhiên và vẻ hùng vĩ của vũ trụ, cùng dẫn chúng ta đến việc khám phá ra rằng tất cả mọi sự nói với chúng ta về Ngài và tình yêu của Ngài như thế nào. Tất cả điều này gợi lên trong chúng ta sự kinh ngạc và ý thức biết ơn sâu xa! Đó là cảm giác chúng ta kinh nghiệm khi chiêm ngưỡng một tác phẩm nghệ thuật hoặc bất ngạc nhiên nào là kết quả của sự tài khéo và sáng tạo của con người: trước tất cả những điều này, Chúa Thánh Thần dẫn chúng ta đến ngợi khen Chúa từ tận đáy lòng của mình và nhận ra, trong tất cả những gì chúng ta có và là, một hồng ân vô giá từ Thiên Chúa và là dấu chỉ của tình yêu vô biên của Ngài dành cho chúng ta.
2. Chương thứ nhất của sách Sáng Thế Ký, ngay ở đầu toàn bộ Thánh Kinh, đã nhấn mạnh rằng Thiên Chúa thích thú về tạo vật của Ngài, bằng cách nhấn mạnh nhiều lần về vẻ đẹp và sự tốt lành của mọi sự. Vào cuối mỗi ngày, sách viết rằng: “Thiên Chúa thấy điều ấy là tốt” (1:12,18,21,25): Nếu Thiên Chúa thấy rằng tạo vật là điều tốt và đẹp, thì chúng ta cũng phải có thái độ ấy và thấy rằng các tạo vật là tốt và đẹp. Đây là ơn hiểu biết, là ơn làm cho chúng ta nhìn thấy vẻ đẹp này, vì vậy chúng ta ca ngợi Thiên Chúa, cảm tạ Ngài vì đã cho chúng ta rất nhiều vẻ đẹp. Và khi Thiên Chúa hoàn tất việc tạo dựng con người, sách đã không nói “Thiên Chúa thấy rằng điều đó là tốt”, nhưng nói rằng nó “rất tốt” (câu 31). Trong đôi mắt của Thiên Chúa chúng ta là tạo vật đẹp nhất, lớn nhất, tốt lành nhất trong các tạo vật, ngay cả các thiên thần cũng ở dưới chúng ta, chúng ta còn hơn các thiên thần, như chúng ta đã nghe trong sách Thánh Vịnh. Chúa yêu thương chúng ta! Chúng ta phải cảm tạ Ngài vì việc này.
Ơn hiểu biết giúp chúng ta hòa hợp cách sâu xa với Đấng Tạo Hóa và làm cho chúng ta được tham dự vào sự trong sáng của cái nhìn và phán đoán của Ngài. Và chính theo quan điểm này mà chúng ta có thể hiểu được tại sao người nam và người nữ là tột đỉnh của việc Tạo Dựng, như việc thể hiện kế hoạch yêu thương được in dấu trong mỗi người chúng ta và làm cho chúng ta nhận ra nhau như anh chị em.
3. Tất cả những điều này là nguồn gốc của sự thanh thản và bình an cùng biến một Kitô hữu thành một nhân chứng hân hoan, theo gương Thánh Phanxicô thành Assisi và nhiều vị thánh đã có thể hát lên và ca ngợi tình yêu của Ngài qua việc chiêm ngưỡng thụ tạo. Tuy nhiên, đồng thời, ơn hiểu biết giúp chúng ta tránh rơi vào một số thái độ quá đáng hoặc sai lầm. Thứ nhất là nguy cơ coi mình là chủ nhân của tạo vật. Tạo vật không phải là một tài sản mà chúng ta có thể cai quản theo ý mình; hoặc, thậm chí ít hơn, chỉ là tài sản của một số ít người: tạo vật là một hồng ân, là một món quà tuyệt vời mà Thiên Chúa đã ban cho chúng ta, để chúng ta chăm sóc và sử dụng nó vì lợi ích của tất cả mọi người, luôn luôn với sự tôn trọng và lòng biết ơn lớn lao.
Thái độ sai lạc thứ nhì được tìm thấy trong cám dỗ ngừng lại ở tạo vật, như là chúng có thể cung cấp câu trả lời cho tất cả những kỳ vọng của chúng ta. Với ơn hiểu biết, Chúa Thánh Thần giúp chúng ta không rơi vào sai lầm này.
Nhưng tôi mốn trở lại sai lầm thứ nhất: áp đặt những luật lệ trên tạo vật thay vì chăm sóc nó. Chúng ta phải bảo vệ tạo vật bởi vì nó là một hồng ân mà Chúa đã ban cho chúng ta, là món quà của Thiên Chúa dành cho chúng ta; chúng ta là những người chăm sóc các tạo vật. Khi khai thác tạo vật, chúng ta phá hủy dấu chỉ về tình yêu của Thiên Chúa. Khi phá huỷ tạo vật, chúng ta thưa với Thiên Chúa: “Con không thích!” Và điều này là không tốt: đó là tội.
Chăm sóc cho tạo vật chính là bảo vệ món quà của Thiên Chúa và thưa cùng Thiên Chúa, “Con cảm tạ Chúa, con là người giữ gìn tạo vật, nhưng để làm cho nó tiến lên, chứ không bao giờ huỷ diệt món quà của Chúa.” Đó phải là thái độ của chúng ta đối với tạo vật: gìn giữ nó bởi vì nếu chúng ta hủy diệt tạo vật, thì nó sẽ tiêu diệt chúng ta! Đừng quên điều này. Có một lần tôi đã ở vùng quê và đã nghe được một câu nói từ một người chất phác, là người thích nhiều hoa và chăm sóc cho chúng. Bà nói với tôi: “Chúng ta cần phải gìn giữ những vật đẹp đẽ này mà Thiên Chúa đã ban cho chúng ta; tạo vật là dành cho chúng ta để xử dụng tốt; đừng khai thác nó, nhưng giữ gìn nó, bởi vì Thiên Chúa luôn luôn tha thứ,còn chúng ta, những con người, chúng ta đôi khi tha thứ, nhưng tạo vật không bao giờ tha thứ và nếu chúng ta không bảo vệ nó, nó sẽ tiêu diệt chúng ta.”
Điều này phải làm cho chúng ta suy nghĩ và cầu xin Chúa Thánh Thần ban cho chúng ta ơn hiểu biết để hiểu rằng tạo vật là món quà đẹp nhất của Thiên Chúa. Ngài đã làm tất cả những tạo vật tốt đẹp này cho tạo vật tốt đẹp nhất là con người.
Phaolô Phạm Xuân Khôi chuyển ngữ