“Cuộc gặp gỡ Chúa vào ngày Chúa Nhật ban cho chúng ta sức mạnh để sống ngày hôm nay với niềm tin cậy và can đảm, và tiến bước với niềm hy vọng.”
Dưới đây là bản dịch bài giáo lý thứ tư của ĐTC Phanxicô về Thánh Lễ, được ban hành ngày 13 tháng 12, 2017 tại Đại Sảnh Phaolô VI ở Vatican. Hôm nay ĐTC giải thích tại sao chúng ta phải tham dự Thánh Lễ vào ngày Chúa Nhật: “Chúng ta cần phải tham dự Thánh Lễ Chúa Nhật bởi vì chỉ với ân sủng của Chúa Giêsu, với sự hiện diện sống động của Người trong chúng ta và giữa chúng ta, mà chúng ta mới có thể thực thi giáo huấn của Người, và như vậy là các nhân chứng đáng tin cậy của Người”.
Anh chị em thân mến, chào anh chị em!
Tiếp tục cuộc hành trình giáo lý về Thánh Lễ, hôm nay chúng ta tự hỏi: tại sao chúng ta đi tham dự Thánh Lễ vào các ngày Chúa Nhật?
Việc cử hành Thánh Lễ ngày Chúa Nhật là trung tâm của đời sống Hội Thánh (x Giáo Lý của Hội Thánh Công Giáo, s. 2177). Là Kitô hữu, chúng ta đi tham dự Thánh Lễ vào ngày Chúa Nhật để gặp Chúa Phục Sinh, hay đúng hơn là để cho chúng ta được Người gặp gỡ, lắng nghe Lời Người, nuôi dưỡng chúng ta tại bàn tiệc của Người, và do đó trở thành Hội Thánh, nghĩa là nhiệm thể sống động của Người trong thế gian.
Ngay từ ban đầu người ta đã hiểu rằng các môn đệ của Chúa Giêsu, những người đã cử hành việc gặp gỡ Thánh Thể với Chúa vào ngày của tuần mà người Do thái đã gọi là “ngày thứ nhất trong tuần”, và người Rôma gọi là “ngày của mặt trời”, bởi vì trong ngày ấy Chúa Giêsu đã sống lại từ cõi chết và đã hiện ra với các môn đệ, trò truyện với các ông, ăn uống với các ông và ban Thánh Thần cho các ông (x. Matthew 28:1; Mc 16:9,14; Lc 24:1,13; Ga 20:1,19), như chúng ta đã nghe trong bài Thánh Kinh. Ngay cả việc đổ đầy Thánh Thần vào Lễ Ngũ Tuần cũng xảy ra vào ngày Chúa Nhật, ngày thứ năm mươi sau ngày Phục Sinh của Chúa Giêsu. Vì những lý do này, mà ngày Chúa Nhật là một ngày thánh cho chúng ta, được thánh hóa bởi việc cử hành Thánh Thể, là sự hiện diện sống động của Chúa giữa chúng ta và cho chúng ta. Cho nên, Thánh Lễ biến ngày Chúa Nhật thành của Kitô giáo! Ngày Chúa Nhật của Kitô giáo xoay quanh Thánh Lễ. Ngày Chúa Nhật là gì với một Kitô hữu không có cuộc gặp gỡ với Chúa trong đó?
Tiếc thay, có những cộng đoàn Kitô hữu không thể vui hưởng Thánh Lễ mỗi Chúa Nhật; tuy nhiên, trong ngày thánh này, các cộng đoàn ấy cũng được mời gọi tụ tập lại trong cầu nguyện nhân danh Chúa, lắng nghe Lời Chúa và giữ cho niềm ước ao Thánh Thể được sống động.
Một số xã hội thế tục đã đánh mất ý nghĩa Kitô giáo của ngày Chúa Nhật được chiếu soi bởi Thánh Thể. Điều này thật đáng tiếc! Trong bối cảnh ấy cần phải hồi sinh ý thức này, để phục hồi ý nghĩa của ngày lễ, ý nghĩa của niềm vui, của cộng đồng giáo xứ, cùa tình đoàn kết, của sự nghỉ ngơi có sức làm tươi mát tâm hồn và thân xác (x. Giáo Lý của Hội Thánh Công Giáo, s. 2177-2188). Thánh Thể là thầy dạy tất cả các giá trị này, từ Chúa Nhật này đến Chúa nhật khác. Vì lý do này Công Đồng Vaticanô II muốn nhấn mạnh rằng “Chúa Nhật là ngày lễ nguyên thủy phải được đề ra và khắc sâu vào lòng đạo đức của các tín hữu, ngõ hầu nó cũng trở thành một ngày của vui mừng và kiêng việc” (Hiến Chế Phụng Vụ Thánh Sacrosanctum Concilium, s. 106).
Trong những thế kỷ đầu, không có việc kiêng việc vào ngày Chúa Nhật: nó là một đóng góp cụ thể của Kitô giáo. Theo truyền thống Thánh Kinh, người Do Thái nghỉ ngơi vào ngày thứ bảy, trong khi trong xã hội Rôma người ta đã không dự kiến có một ngày nghỉ việc nặng nhọc hằng tuần. Chính cảm thức sống như con cái chứ không như nô lệ của Kitô hữu, được sinh động hóa bởi Bí Tích Thánh Thể, đã biến ngày Chúa Nhật thành một ngày nghỉ hầu như phổ quát.
Không có Đức Kitô, chúng ta bị kết án dưới ách thống trị của sự mệt mỏi của cuộc sống hàng ngày, với những lo âu của nó, và nỗi sợ hãi về ngày mai. Cuộc gặp gỡ Chúa vào ngày Chúa Nhật ban cho chúng ta sức mạnh để sống ngày hôm nay với niềm tin cậy và can đảm, và tiến bước với niềm hy vọng. Đó là lý do tại sao chúng ta, các Kitô hữu, đến gặp Chúa vào ngày Chúa Nhật, trong việc cử hành Thánh Lễ.
Sự hiệp thông Thánh Thể với Chúa Giêsu, Phục Sinh và Hằng Sống, báo trước ngày Chúa Nhật không có hoàng hôn, khi sẽ không còn có vất vả, đau khổ, buồn rầu, hay nước mắt nữa, mà chỉ có niềm vui được sống sung mãn và muôn đời với Chúa. Thánh Lễ Chúa Nhật cũng nói với chúng ta về sự nghỉ ngơi hồng phúc này, bằng cách dậy chúng ta biết tín thác vào bàn tay Cha trên trời, trong tuần tới.
Chúng ta có thể trả lời thế nào với những người nói rằng không cần tham dự Thánh Lễ, kể cả ngày Chúa Nhật, bởi vì điều quan trọng là ăn ngay ở lành và thương yêu tha nhân? Đúng là phẩm chất của đời sống Kitô hữu được đo bằng khả năng yêu thương, như Chúa Giêsu đã nói: “Từ điều này mà mọi người sẽ biết các con là môn đệ Thầy: là nếu các con có lòng yêu thương nhau!” (Ga 13:35); nhưng làm sao chúng ta có thể thực thi Tin Mừng mà không múc năng lượng cần thiết để thực hiện điều này, hết Chúa Nhật quá Chúa Nhật khác, từ nguồn không bao giờ cạn của Thánh Thể? Chúng ta không tham dự Thánh Lễ để dâng lên Thiên Chúa một điều gì đó, nhưng để nhận được từ Ngài những gì chúng ta thực sự cần. Điều này được nhắc lại qua kinh nguyện của Hội Thánh, lời cầu nguyện dâng lên Thiên Chúa: “Chúa không cần chúng con ca tụng, nhưng việc chúng con cảm tạ Chúa lại là một hồng ân Chúa ban, vì những lời chúng con ca tụng chẳng thêm gì cho Chúa, nhưng đem lại cho chúng con ơn cứu độ.” (Sách Lễ Rôma, Kinh Tiền Tụng Chung IV).
Kết luận, tại sao đi tham dự Thánh Lễ vào ngày Chúa Nhật? Nếu trả lời rằng đó là một luật của Hội Thánh thì chưa đủ; lý do là luật này giúp bảo tồn giá trị của ngày Chúa Nhật, nhưng một mình nó thì chưa đủ. Các Kitô hữu chúng ta cần phải tham dự Thánh Lễ Chúa Nhật bởi vì chỉ với ân sủng của Chúa Giêsu, với sự hiện diện sống động của Người trong chúng ta và giữa chúng ta, mà chúng ta mới có thể thực thi giáo huấn của Người, và như vậy là các nhân chứng đáng tin cậy của Người.
Phaolô Phạm Xuân Khôi chuyển ngữ