Thứ Hai Tuần 19 TN A.
Bài đọc: Deuteronomy 10:12-22; Matthew 17:22-27.
Thiên Chúa không ngừng thi ân và giáng phúc xuống trên con người. Ngài làm tất cả mọi sự vì lòng yêu thương, chứ không nợ nần chi con người cả. Để có thể đáp trả tình thương Thiên Chúa, con người cần học để hiểu biết về Thiên Chúa và mối liên hệ của họ với Ngài. Thực ra, con người có đáp trả, họ cũng chẳng thêm điều gì cho Thiên Chúa; nhưng nếu họ biết đáp trả, họ sẽ nhận thêm nhiều hồng ân và nhất là được sống với Ngài muôn đời.
Các bài đọc hôm nay cho chúng ta hiểu phần nào những gì Thiên Chúa đã làm cho con người, và bổn phận con người cần phải đáp trả cho xứng đáng. Trong bài đọc I, ông Moses chuẩn bị tâm hồn cho dân chúng trước khi vào Đất Hứa để sống cuộc đời hạnh phúc: Họ chỉ được thờ kính một Thiên Chúa là Chúa độc nhất. Họ phải tuân theo các điều Ngài dạy và bước đi trong đường lối của Ngài. Tất cả những điều này đã được tóm gọn trong Thập Giới mà Thiên Chúa đã ban tặng cho họ qua Moses trên núi Sinai. Trong Phúc Âm, điều nực cười là con người đến đòi thuế Đấng đã ban tặng cho họ mọi thứ trên đời này và sắp sửa chết để chuộc tội cho họ. Tuy nhiên, vì thấu hiểu sự vô tri của họ, Chúa Giêsu truyền cho Phêrô đi ra biển thả câu để lấy tiền nộp thuế cho cả Ngài và ông.
KHAI TRIỂN BÀI ĐỌC:
1/ Bài đọc I: Những bổn phận của con người đối với Thiên Chúa
1.1/ Anh em hãy cắt bì tâm hồn anh em và đừng cứng cổ nữa: Sau 40 năm lang thang trong sa mạc để được thanh tẩy, rất nhiều lần con cái Israel đã sa chước cám dỗ khi phải đương đầu với thử thách. Giờ đây, trước khi vào Đất Hứa, Moses có lẽ nhìn thấy trước những nguy hiểm mà con cái Israel sẽ phải đương đầu với trong nơi sung túc, ông tập họp họ lại và dăn dò những điều tối quan trọng:
(1) Phải biết kính sợ Thiên Chúa: “Hỡi Israel, nào Đức Chúa, Thiên Chúa của anh em, có đòi hỏi anh em điều gì khác đâu, ngoài việc phải kính sợ Đức Chúa, Thiên Chúa của anh em.”
(2) Phải giữ các giới răn và lệnh truyền: “Anh em phải đi theo mọi đường lối của Người, yêu mến phụng thờ Người hết lòng, hết dạ, giữ các mệnh lệnh của Đức Chúa và các thánh chỉ của Người mà tôi truyền cho anh em hôm nay, để anh em được hạnh phúc.” Giới răn Thiên Chúa ban với mục đích là cho dân được hạnh phúc, chứ không lấy đi sự tự do hay đè nén họ.
Kính sợ Thiên Chúa và giữ các lệnh truyền của Ngài là điều hợp lý cho tất cả những ai khôn ngoan, vì “Đức Chúa, Thiên Chúa của anh em, làm chủ cõi trời và các tầng trời cao nhất, cõi đất và muôn loài trong đó.” Hơn nữa, Ngài đã tỏ lòng yêu thương với các tổ phụ và với họ khi Ngài chọn họ là Dân Riêng để chăm sóc, bảo vệ, và đem vào Đất Hứa. Vì thế, họ phải tỏ ra ngoan ngoãn, vâng lời, cắt bì tâm hồn, và đừng cứng cổ nữa.
1.2/ Phải tránh thói tự mãn và yêu thương khách ngoại kiều: Ông Moses tiếp tục truyền cho dân chúng hai mệnh lệnh mới:
(1) Tránh thói tự mãn: “Đức Chúa, Thiên Chúa của anh em, là Thần các thần, là Chúa các chúa, là Thiên Chúa vĩ đại, dũng mãnh, khả uý, là Đấng không thiên vị ai và không nhận quà hối lộ.” Đây là tội mà người Do-thái mắc phải rất nhiều lần trong lịch sử. Họ nghĩ một khi đã được Thiên Chúa yêu thương và nhận là Dân Riêng, Thiên Chúa sẽ bảo vệ họ bằng mọi giá cho dù họ có phản bội Ngài. Điều này không đúng vì Thiên Chúa “có thể làm cho những cục đá biến thành con cái Abraham” (Matthew 3:9). Điều duy nhất họ có thể được Thiên Chúa tiếp tục yêu thương và che chở là kính sợ Thiên Chúa và giữ các huấn lệnh của Ngài.
(2) Đối xử công bằng và bác ái với những người yếu thế: Thiên Chúa “là Đấng xử công minh cho cô nhi quả phụ, và yêu thương ngoại kiều, cho họ bánh ăn áo mặc. Anh em phải yêu thương ngoại kiều, vì anh em đã từng là ngoại kiều ở đất Ai-cập.” Không phải cứ là Dân Riêng của Thiên Chúa rồi tha hồ đàn áp và đối xử bất công với người khác; nhất là với cô nhi, quả phụ, và khách ngoại kiều. Đây là ba thành phần yếu thế nhất trong xã hội, và cần được giúp đỡ cách đặc biệt. Các Sách Cựu Ước rất nhiều lần tuyên bố: Ai đụng tới ba thành phần này là đụng tới chính Thiên Chúa, và Ngài sẽ không dung tha (Exodus 22:24; Job 22:9; Psalm 68:5; Isaiah 10:2).
2/ Phúc Âm: Chúa Giêsu có phải trả thuế Đền Thờ không?
2.1/ Thuế Đền Thờ: Đền Thờ mà Chúa Giêsu và Phêrô phải đóng thuế hôm nay là Đền Thờ Jerusalem. Có rất nhiều chi phí cho Đền Thờ: lễ hy sinh sáng chiều qua việc sát tế con chiên một tuổi, rượu, bột, và dầu ôliu. Những thứ này sau khi dâng sẽ là thức ăn nuôi hàng tư tế, ngòai ra còn phải mua dụng cụ, hương lửa, và quần áo cần cho việc tế lễ. Sách Xuất Hành 30:13 ấn định: Tất cả các đàn ông Do Thái, 20 tuổi trở nên, phải đóng góp vào thuế Đền Thờ mỗi năm ½ shekel (khỏang lương của 2 ngày làm việc). Phương pháp trả tiền được ấn định như sau: Mỗi năm vào tháng Ba (Adar), người có trách nhiệm trong các làng mạc sẽ ra thông cáo cho biết thời gian phải trả thuế Đền Thờ đã đến và các quầy đóng thuế sẽ được đặt các nơi để thâu nhận thuế. Nếu ai không trả thuế trước ngày 25 của tháng này, họ sẽ phải lên Jerusalem để trả.
Nhà của Phêrô rất gần hội đường Capernaum, nên không lạ khi những người thu thuế cho Đền Thờ đến hỏi ông Phêrô: “Thầy các ông không nộp thuế sao?” Ông đáp: “Có chứ!” Những người thu thuế có thể hỏi vì thói quen, nhưng cũng có thể hỏi để lấy cớ tố cáo Chúa Giêsu nếu Ngài không chịu đóng thuế.
2.2/ Chúa Giêsu có bổn phận đóng thuế Đền Thờ không? Những người thu thuế chắc chắn nói to đủ để Chúa Giêsu có thể nghe thấy, vì vậy, khi vừa về tới nhà, Đức Giêsu hỏi ông trước: “Anh Simon, anh nghĩ sao? Vua chúa trần gian bắt ai đóng sưu nộp thuế? Con cái mình hay người ngoài?” Ông Phêrô đáp: “Thưa, người ngoài.”
Có hai lý do thật rõ ràng Chúa Giêsu có thể dựa vào để miễn trừ đóng thuế: Thứ nhất, Thiên Chúa là Cha Ngài; và thứ hai, Đền Thờ là nơi ngự của Thiên Chúa, là nhà Cha của Ngài (Luke 2:49).
Tuy thế, Chúa Giêsu vẫn bảo: “Vậy thì con cái được miễn. Nhưng để khỏi làm gai mắt họ, anh ra biển thả câu; con cá nào câu được trước hết, thì bắt lấy, mở miệng nó ra: anh sẽ thấy một đồng tiền bốn quan; anh lấy đồng tiền ấy, nộp thuế cho họ, phần của Thầy và phần của anh.” Nhiều nhà chú giải đặt câu hỏi cho phép lạ này vì lý do nó quá nhỏ đế cần làm phép lạ. Phần đông cho rằng nó chỉ là một kiểu nói của người Do Thái. Chúa có ý muốn bảo thánh Phêrô: Hãy mang lưới ra biển và thả lưới bắt cá để lấy tiền trả thuế Đền Thờ cho Thầy và anh.
ÁP DỤNG TRONG CUỘC SỐNG:
– Con người mắc nợ tất cả với Thiên Chúa. Nếu họ biết điều đó và trả ơn Thiên Chúa xứng đáng, họ sẽ được Thiên Chúa tiếp tục ban ơn và bảo vệ.
– Đền Thờ là nơi Chúa ở với con người, và vì thế cần bảo trì xứng đáng. Để bảo trì cần giáo dân phải đóng góp. Rất nhiều giáo dân đã quên bổn phận này hay đóng góp chưa đủ.
– Là người lãnh đạo, Chúa được hưởng đặc quyền miễn trừ; nhưng vì không muốn làm gương mù cho người khác, Ngài bảo Phêrô hãy chu tòan việc đóng thuế Đền Thờ.
LM. Anthony Đinh Minh Tiên, OP