Thứ Hai Tuần 17 TN, Năm lẻ.
Bài đọc: Exodus 32:15-24,30-34; Matthew 13:31-35.
Trong thực tế, biết bao ví dụ đã chứng minh: càng sung sướng hạnh phúc bao nhiêu, con người càng dễ dàng quay lưng lại với Thiên Chúa và chạy theo những cám dỗ của ba thù bấy nhiêu. Vì thế, con người cần học hỏi để biết làm chủ vật chất, trước khi đương đầu với sự thành đạt cuộc đời. Một khí cụ tối cần thiết để con người có thể làm chủ cuộc đời là sự vững mạnh của đức tin và cuộc sống kết hợp mật thiết với Thiên Chúa.
Các Bài Đọc hôm nay dẫn chứng cho chúng ta thấy sự cần thiết của đức tin trong việc đối đấu với những chước cám dỗ. Trong Bài Đọc I, con cái Israel bỏ quên Thiên Chúa để tự tạo cho mình một con bê bằng vàng để thờ lạy, đang khi Thiên Chúa và ông Moses vất vả để thiết lập Thập Giới cho họ. Trong Phúc Âm, Chúa Giêsu đưa ra hai dụ ngôn để dẫn chứng sự cần thiết phải làm cho đức tin vững mạnh.
KHAI TRIỂN BÀI ĐỌC:
1/ Bài đọc I: Các ngươi không được thờ thần nào khác ngoại trừ Ta.
1.1/ Con cáiIsraeltự tạo cho mình một thần bê vàng để thờ lạy.
(1) Thiên Chúa quan tâm dạy dỗ dân qua Thập Giới: Đã dùng cánh tay uy hùng để đưa dân ra khỏi đất nô lệ cho người Ai-cập, Thiên Chúa còn thân hành dạy dỗ bằng cách ban Thập Giới cho con cáiIsraelqua vị lãnh đạo là ông Moses. Sau khi đã nhận lãnh Thập Giới từ Thiên Chúa, trình thuật kể: “Ông Moses từ núi trở xuống, tay cầm hai tấm bia Giao Ước; những bia ấy có viết cả hai mặt, mặt trước cũng như mặt sau. Những bia ấy là do Thiên Chúa làm ra, chữ là chữ của Thiên Chúa, khắc trên các bia.”
Khi tiến đến gần chân núi, hai ông nghe tiếng dân reo hò. Ông Joshua nói với ông Moses: “Có tiếng giao tranh trong trại!” Nhưng ông Moses nói: “Tôi nghe không phải tiếng ca chiến thắng, không phải lời than bại trận mà là tiếng ca đối đáp!” Và khi đến gần trại, ông thấy con bê và những bọn người đang nhảy múa: “Ông tức giận và ném các tấm bia đang cầm trong tay và đập vỡ dưới chân núi. Ông lấy con bê họ đã làm, đốt đi, tán nhuyễn ra, rắc lên mặt nước, rồi bắt con cáiIsraeluống.”
Ông Moses có ít nhất hai lý do để nổi giận với dân: Thứ nhất, con cáiIsraelđã mù quáng quay lưng lại với tình yêu của Thiên Chúa: thay vì phải kính mến yêu thương Người đã làm biết bao điều tốt lành cho mình lại chạy theo thờ phượng một con bò vô tri vô giác. Thứ hai, con cáiIsraelđã quá ngu dốt: trong khi Thiên Chúa đang lo lắng xây đắp một tương lai huy hoàng và vinh quang cho dân, họ lại chạy theo một bức tượng do bàn tay con người nhào lặn nên, chẳng có tí quyền năng gì cả.
(2) Lý do thờ bê vàng: Ông Moses hỏi ông Aaron, người đã ở lại với dân khi ông lên núi gặp gỡ Chúa: “Dân này đã làm gì ông mà ông đưa họ tới chỗ phạm một tội lớn như thế?” Ông Aaron nói: “Xin ngài chớ bừng bừng nổi giận; chính ngài biết dân này có khuynh hướng xấu. Họ nói với tôi: Xin ông làm cho chúng tôi một vị thần để dẫn đầu chúng tôi, vì chúng tôi không biết chuyện gì đã xảy ra cho cái ông Moses này, là người đã đưa chúng tôi lên từ đất Ai-cập. Tôi nói với họ: Ai có vàng? Họ đã gỡ đồ vàng đeo tai và đưa cho tôi; tôi ném vào lửa, và đã ra con bê này.”
Tục ngữ Việt-nam có câu rất thích hợp cho trường hợp này: “no cơm rửng mỡ.” Khi con người sống sung sướng hạnh phúc quá, họ bắt đầu làm chuyện đồi bại. Ngược lại, khi con người phải vất vả làm ăn và nghèo khó, họ biết thờ phượng, kính mến, và năng chạy đến với Chúa để kêu xin. Nhiều người lấy làm lạ tại sao trong hoang địa, không có dụng cụ luyện kim, mà ông Aaron có thể tạo thành con bê vàng này? Mục đích của tác giả không phải ở chỗ làm sao có con bê vàng; nhưng ở chỗ muốn chứng minh khuynh hướng sai lạc của con người khi đã có đầy đủ vật chất.
1.2/ Phạm tội phải đền tội:
(1) Ông Moses bầu cử cho dân: Tuy rất cương nghị trong khi sửa phạt con cái Israel; nhưng ông Moses rất có lòng thương họ. Ngày hôm sau, ông Moses nói với dân: “Anh em đã phạm một tội lớn, nhưng giờ đây tôi sắp lên gặp Đức Chúa; may ra tôi sẽ xin được Người xá tội cho anh em.” Đây phải là đức tính của những người lãnh đạo trong Giáo Hội và các bậc làm cha mẹ: vừa phải dứt khoát theo sự thật khi giáo dục, vừa phải thương yêu và tha thứ khi họ đã nhận ra lỗi lầm. Ông Moses trở lại với Đức Chúa và thưa: “Than ôi, dân này đã phạm một tội lớn! Họ đã làm cho mình một tượng thần bằng vàng! Nhưng giờ đây, ước gì Ngài miễn chấp tội họ! Bằng không, thì xin Ngài xoá tên con khỏi cuốn sách Ngài đã viết.” Ông Moses sẵn sàng hy sinh chết để toàn dân được sống.
(2) Thiên Chúa công bằng: Đức Chúa phán với ông Moses: “Kẻ nào phạm tội làm mất lòng Ta, Ta sẽ xoá tên nó khỏi cuốn sách của Ta. Bây giờ, ngươi hãy đi, đưa dân tới nơi Ta đã chỉ cho ngươi. Này thiên sứ của Ta sẽ đi trước mặt ngươi; nhưng đến ngày Ta trừng phạt, Ta sẽ trừng phạt chúng vì tội đã phạm.” Tội của ai, người ấy chịu; ông Moses không được phép gánh lấy các hình phạt của dân. Thiên Chúa sẽ sửa phạt họ, nhưng Ngài vẫn cho họ có cơ hội để ăn năn và sửa chữa các khuyết điểm. Nếu cứ ngoan cố trong tội lỗi, họ sẽ tự cách biệt họ khỏi Thiên Chúa ngay từ đời này, chứ chưa cần phải đợi tới đời sau. Con cái Israel bị rắn lửa cắn chết là một điển hình.
2/ Phúc Âm: Phải làm sao cho đức tin lớn mạnh.
2.1/ Dụ ngôn hạt cải: Đức Giêsu còn trình bày cho họ nghe một dụ ngôn khác về sự cần thiết của Lời Chúa trong tiến trình tăng trưởng của đức tin. Người nói: “Nước Trời cũng giống như chuyện hạt cải người nọ lấy gieo trong ruộng mình. Tuy nó là loại nhỏ nhất trong tất cả các hạt giống, nhưng khi lớn lên, thì lại là thứ lớn nhất; nó trở thành cây, đến nỗi chim trời tới làm tổ trên cành được.”
+ Hạt cải của Palestine có thể trở thành cây: chứ không giống như hạt rau cải của Việt-nam. Nó có thể cho trở thành cây cao rợp bóng cho chim trời đến trú ngụ.
+ Đức tin là quà tặng Thiên Chúa ban cho con người khi họ lãnh nhận Bí-tích Rửa Tội, tuy bắt đầu nhỏ bé; nhưng con người có thể làm cho đức tin trở nên vững mạnh để sinh ích cho mình và cho người khác.
2.2/ Dụ ngôn nắm men: Người còn kể cho họ một dụ ngôn khác: “Nước Trời cũng giống như chuyện nắm men bà kia lấy vùi vào ba thúng bột, cho đến khi tất cả bột dậy men.”
+ Men cũ: là chút bột lấy từ lần làm bánh trước; tuy nhỏ nhưng có khả năng làm dậy tới ba thúng bột.
+ Đức tin của con người cũng thế, các tín hữu phải làm sao cho đức tin tăng trưởng và thấm nhập mọi khía cạnh của cuộc sống; để không những sinh ích cho bản thân, mà còn lan rộng đến những người trong gia đình, trong cộng đoàn giáo xứ, và toàn thế giới.
ÁP DỤNG TRONG CUỘC SỐNG:
– Chúng ta luôn luôn phải đương đầu hằng ngày với những cám dỗ của cuộc sống; nếu không có một đức tin vững mạnh, chúng ta dễ bỏ Thiên Chúa để chạy theo cám dỗ của ba thù.
– Đức tin vững mạnh chúng ta có được là do sự luyện tập mỗi ngày qua việc cầu nguyện, tham dự Thánh Lễ, và học hỏi Kinh Thánh để biết về Thiên Chúa và thực hành mỗi ngày.
LM. Anthony Đinh Minh Tiên, OP