Bài 1 – Đức Tin là gì?
“Cánh cửa đức tin” vẫn luôn mở rộng cho chúng ta, dẫn vào đời sống hiệp thông với Thiên Chúa và cho phép người ta gia nhập Hội Thánh. Người ta có thể bước qua ngưỡng cửa đó khi Lời Chúa được loan báo và tâm hồn để cho mình được uốn nắn bởi ân sủng có sức biến đổi. Bước qua ngưỡng cửa ấy có nghĩa là dấn thân vào một cuộc hành trình kéo dài suốt đời. Hành trình này bắt đầu với bí tích Rửa Tội…, và kết thúc bằng việc vượt qua sự chết mà vào sự sống đời đời, hoa quả của việc phục sinh của Chúa Giêsu” (Porta Fidei, 1).
Mục đích của việc “Mở cánh cửa đức tin” là đưa chúng ta vào hiệp thông với Thiên Chúa. Như thế đức tin là gì? Sách Giáo Lý của Hội Thánh Công Giáo dạy:
Ðức tin là một hành vi cá nhân: là lời đáp lại cách tự nguyện của con người trước lời mời gọi của Thiên Chúa, Ðấng tự mặc khải. Nhưng đức tin không phải là một hành vi đơn độc…. Người tin nhận được đức tin từ những kẻ khác và phải thông truyền đức tin đó cho những người khác. Tình yêu của chúng ta đối với Chúa Giêsu và với tha nhân, thúc giục chúng ta nói về đức tin của chúng ta cho những người khác. Mỗi người tin là như một mắt xích trong xâu chuỗi rộng lớn các kẻ tin. Tôi không thể tin nếu không được nâng đỡ bằng đức tin của những người khác, và bằng đức tin của tôi, tôi góp phần vào việc nâng đỡ đức tin của những người khác. (GLCG 166)
Vậy đức tin vừa là của cá nhân mà cũng là của cộng đồng Hội Thánh. Hội Thánh truyền lại đức tin cho chúng ta từ các Tông Đồ. Chúng ta nhận được đức tin qua bí tích Rửa Tội. Khi Rửa Tội chúng ta cùng với Đức Kitô chết cho tội lỗi, để cùng được sống lại với Người trong một đời sống mới (x. Romans 6:4-8). Chúng ta cũng phải trưởng thành trong đức tin bằng cách học về đức tin và sống đức tin. Sống đức tin có nghĩa là “để cho mình được uốn nắn bởi ân sủng có sức biến đổi.” Nhờ sống đức tin, chúng ta được biến đổi nên giống Đức Kitô. Một khi đã có đức tin thì chúng ta cũng có nhiệm vụ thông truyền nó cho người khác, để họ cũng được hiệp thông với chúng ta và với Thiên Chúa Ba Ngôi. Nhiệm vụ này chính là truyền giáo.
Chúng ta tin gì? Chúng ta tin vào một mình Thiên Chúa, Đấng tạo nên chúng ta. Tin là gắn bó bản thân con người với Thiên Chúa, đồng thời cũng là tự nguyện chấp nhận tất cả chân lý Thiên Chúa đã mặc khải. Chúng ta tin vào Đức Kitô vì Người là Con Thiên Chúa, và Chúa Thánh Thần. Đức Kitô đã mặc khải Chúa Thánh Thần cho chúng ta, và Chúa Thánh Thần giúp chúng ta tin vào Ðức Kitô.
Ðức Tin có những đặc điểm sau: (x. GLCG 153-165)
- Ðức tin là một ân sủng. Chúng ta chỉ có thể tin nhờ ân sủng.
- Ðức tin là một hành vi nhân linh. Trong đức tin, lý trí và ý chí con người hợp tác với ân sủng Thiên Chúa.
- Chúng ta không hiểu tất cả những gì Chúa mặc khải, nhưng có thể tin vì Người đã chứng minh những điều ấy bằng các phép lạ, các lời tiên tri, và sự phát triển của Hội Thánh. Đức tin chắc chắn bởi vì nền tảng của Ðức tin là chính Lời Thiên Chúa. Đức tin tìm hiểu biết vì nhờ đức tin mà ta biết Thiên Chúa và hiểu Lời Chúa rõ ràng hơn. Đức tin không bao giờ mâu thuẫn với lý trí hay khoa học, vì chân lý không thể mâu thuẫn với chân lý.
- Ðức tin là một hành vi tự do. Ðức tin phải tự nguyện. Mặc dầu đức tin cần thiết cho ơn cứu độ, Thiên Chúa không cưỡng ép chúng ta tin.
- Sự cần thiết của đức tin. Tin vào Đức Kitô và Ðấng đã sai Người đến để cứu độ chúng ta là điều cần thiết để đạt được ơn cứu độ.
- Kiên trì trong đức tin. Ðức Tin là một ân sủng. Chúng ta có thể làm mất ân sủng ấy vì coi thường hay phạm tội. Cần phải nuôi dưỡng đức tin bằng việc học hỏi Lời Chúa, cầu nguyện, và các việc bác ái. Ðức tin phải được thể hiện qua đức ái, phải được đức cậy nâng đỡ và đâm rễ trong đức tin của Hội Thánh.
- Ðức tin là khởi điểm cuộc sống đời đời. Ðức tin cho ta nếm trước niềm vui được hưởng nhan Thiên Chúa, là mục đích đời ta. Ðức tin có thể bị thử thách bởi sự bất toàn của thế giới. Ta phải noi theo các gương mẫu của đức tin như Ông Abraham và Ðức Mẹ Maria, là Đấng đã hiệp thông với cuộc khổ nạn và cái chết Chúa Giêsu, cùng bao nhiêu nhân chứng đức tin khác, đạc biệt là các Thánh Tử Đạo Việt Nam.
Như thế chúng ta tin vì“Đức tin là bảo đảm cho những điều ta hy vọng, là bằng chứng cho những điều ta không thấy” (Dt 11:1). Nếu chúng ta “không có đức tin, thì không thể làm đẹp lòng Thiên Chúa” (Dt 11:6). Sau cùng đức tin phải đi đôi với việc làm nghĩa là phải “hoạt động qua đức ái” (Galatians 5:6) vì: “đức tin không có việc làm là đức tin chết.” (Gb 2:17)
Câu hỏi để suy nghĩ và thảo luận:
- Tôi đang sống đức tin thế nào? Tôi có nghĩ là mình trưởng thành trong đức tin không? Tại sao?
- Tôi đang làm gì để thông truyền đức tin của tôi cho những người khác, nhất là con cái tôi?
Phaolô Phạm xuân Khôi