Thứ Bảy sau Lễ Tro, Năm lẻ
Bài đọc: Isaiah 58:9-14; Luke 5:27-32.
Luật lệ làm ra cho lợi ích của con người. Nói cách khác, vì lợi ích của con người, nên mới có những luật lệ để bảo vệ những lợi ích này. Vì thế, sống tinh thần của luật lệ quan trọng hơn sống vụ luật. Nếu phải vi phạm luật lệ để cứu người, một người có bổn phận phải làm như thế. Trong ba năm rao giảng của Chúa Giêsu, đa số những vụ xung đột giữa Ngài và các Biệt-phái, cùng các Kinh-sư, xoay quanh nguyên lý này.
Các Bài Đọc hôm nay cũng đặt trọng tâm trên nguyên lý này. Trong Bài Đọc I, Tiên-tri Isaiah nhấn mạnh đến lòng thương xót, biểu lộ qua sự giúp đỡ những người yếu kém, hơn là vụ hình thức bên ngòai. Trong Phúc Âm, các Biệt-phái và các Kinh-sư trách Chúa Giêsu và các môn đệ đã ăn uống, làm bạn với những người thu thuế tội lỗi. Chúa Giêsu sửa sai và nhắc khéo cho họ biết: “Người khoẻ mạnh không cần thầy thuốc, người đau ốm mới cần. Tôi không đến để kêu gọi người công chính, mà để kêu gọi người tội lỗi sám hối ăn năn.”
KHAI TRIỂN BÀI ĐỌC:
1/ Bài đọc I: Sống mối liên hệ với con người và Thiên Chúa.
1.1/ Việc ăn chay đúng nghĩa: Lý do chính tại sao dân Do-Thái mất quê hương và phải lưu đày là không sống đúng đắn mối liên hệ với Thiên Chúa và vi phạm các bất công xã hội. Sống mối liên hệ với Thiên Chúa không phải chỉ là dâng lễ vật, giữ các Lề Luật, hay việc ăn chay hời hợt bên ngòai; nhưng là sống theo thánh ý Thiên Chúa, tôn trọng công bằng, và giúp đỡ mọi người.
(1) Sống theo thánh ý Thiên Chúa: Trước, trong, và sau thời gian lưu đày, Thiên Chúa không ngừng gởi các tiên tri tới để cho dân biết ý định của Thiên Chúa; dân chúng có bổn phận phải nghe và làm theo những gì các tiên tri dạy bảo. Trong quá khứ, nhiều lần họ đã bắt bớ, đe dọa, và ngay cả giết các tiên tri; vì thế Tiên-tri Isaiah kêu gọi: Phải loại khỏi nơi ngươi ở gông cùm, cử chỉ đe doạ và lời nói hại người, và phải làm thoả lòng người bị hạ nhục.
(2) Sống công bằng xã hội: Lý do chính yếu của việc nghèo đói là vì bất công xã hội, người giàu dùng sự khôn ngoan và sức mạnh của mình để bóc lột người nghèo. Vì thế, khỏang cách giữa hai giai cấp ngày càng lan rộng: người giàu mỗi ngày một giàu thêm và người nghèo càng ngày càng nghèo đi. Thời gian ăn chay không những giúp người giàu hiểu biết người nghèo và chia cơm sẻ áo cho họ; đồng thời cũng giúp người giàu nhận ra những bất công họ đã vi phạm.
(3) Giúp đỡ những người yếu kém: Trong sự quan phòng của Thiên Chúa, những người được Thiên Chúa ban cho có tài năng và của cải, là để giúp những người yếu kém; chứ không phải để kiêu căng, phách lối, và bóc lột họ.
Để phục hồi quốc gia và xây dựng một xã hội lành mạnh, ba điều nói trên phải tìm thấy nơi những người lãnh đạo, trước khi họ có thể dạy dỗ cho mọi người dân trong nước.
1.2/ Mục đích của ngày Sabbath: là để con người nghỉ ngơi phần xác và củng cố mối liên hệ phần hồn với Thiên Chúa. Tiên-tri Isaiah liệt kê một số những điều nên và không nên làm trong ngày này: “Nếu ngươi giữ chân không vi phạm ngày Sabbath, và không tìm lợi lộc trong ngày thánh của Ta, nếu ngươi gọi ngày Sabbath là “niềm vui” và ngày thánh của Đức Chúa là “vinh hiển,” nếu ngươi tôn trọng ngày đó mà tránh đi đường, tránh kiếm lợi, tránh nói huyên thuyên.” Nếu trong ngày Sabbath mà con người không tư tưởng gì đến Thiên Chúa, lại còn cười nói huyên thuyên và đưa điều đặt chuyện, hay tìm kiếm mánh mung để tìm lợi lộc, làm sao có thể gọi là giữ ngày Sabbath?
2/ Phúc Âm: Chúa đến để kêu gọi tất cả ăn năn trở lại.
2.1/ Chúa gọi Matthew, người thu thuế: Người Do-Thái thời đó dưới ách đô hộ của Đế quốc Rôma. Những người thu thuế được coi như những người phản bội: vào hùa với Đế quốc để bóc lột dân chúng bằng việc đóng thuế. Họ đối xử bất công với dân chúng, vì luôn thu thuế quá giới hạn mà dân phải đóng. Vì thế, những người thu thuế được xếp lọai với những người ăn trộm, ăn cướp. Họ không được bước vào Đền Thờ và hội đường để dâng lễ vật.
– Khi Chúa Giêsu gọi Matthew, Ngài biết rõ căn tính và nghề nghiệp của Matthew; nhưng Ngài đã có một kế họach khác cho Matthew: biến ông thành người rao giảng và ghi chép lại Tin Mừng. Khi nhận lời mời dự tiệc tại nhà của Matthew, Ngài biết sẽ bị vây quanh bởi bạn bè của Matthew, những người thu thuế; nhưng Ngài muốn cho họ cơ hội để nhìn thấy sự trở lại của Matthew mà ăn năn xám hối.
– Thái độ của Matthew rất can đảm và dứt khóat: ông bỏ tất cả, đứng dạy đi theo Chúa Giêsu. Ông can đảm vì dám bỏ một “nghề hái ra tiền,” và không thắc mắc “rồi làm gì mà ăn?” Ông dứt khóat với quá khứ cũ tội lỗi, để hướng tới một tương lai tốt đẹp hơn; tuy nghèo mà sạch, và không ai có thể nhìn ông với ánh mắt khinh dể và ngăn cấm ông đến với Thiên Chúa. Chúa Giêsu thực sự đã phóng thích ông khỏi làm nô lệ cho tội lỗi, và cho ông cơ hội làm lại cuộc đời.
2.2/ Chúa đến để kêu gọi tội nhân ăn năn trở lại: Cuộc đối thọai ngắn ngủi giữa Chúa Giêsu và các Biệt-phái cùng các kinh sư cho chúng ta thấy sự tương phản giữa con người và Thiên Chúa:
– Những người Biệt-phái và những Kinh-sư thuộc nhóm của họ lẩm bẩm trách các môn đệ Đức Giêsu rằng: “Sao các ông lại ăn uống với bọn thu thuế và quân tội lỗi?” Phản ứng của họ cũng giống như phản ứng của đa số con người: “gần mực thì đen, gần đèn thì sáng,” chơi với những người tội lỗi sẽ lây nhiễm các tội của họ. Một khi con người đã rơi vào vũng bùn lem luốc, họ sẽ không còn cách nào để thóat ra; dư luận con người là hàng rào che kín cuộc đời của họ.
– Đức Giêsu đáp lại họ rằng: “Người khoẻ mạnh không cần thầy thuốc, người đau ốm mới cần. Tôi không đến để kêu gọi người công chính, mà để kêu gọi người tội lỗi sám hối ăn năn.” Phản ứng của Chúa Giêsu giống như phản ứng của người quân tử, ví mình như cách hoa sen: “gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.” Không những không để mình hôi tanh, mà còn như một lương y, tận tâm chữa trị, và phục hồi sức khỏe cho bệnh nhân. Nếu những Biệt-phái và các Kinh-sư chịu xét mình cẩn thận, họ cũng là những bệnh nhân đang cần chữa trị vì tính kiêu căng, khinh người, và phê bình chỉ trích. Điều nguy hiểm là họ tự cho mình là công chính, và vì thế, không cần được Chúa Giêsu chữa bệnh.
ÁP DỤNG TRONG CUỘC SỐNG:
– Tất cả chúng ta là tội nhân, không ai có thể vỗ ngực xưng mình là công chính trước mặt Thiên Chúa. Chúng ta cần được Thiên Chúa chữa lành.
– Nếu chúng ta được Thiên Chúa cho cơ hội làm lại cuộc đời, chúng ta cũng phải cho anh chị em cơ hội và giúp họ làm hòa cùng Thiên Chúa.
– Luật Lệ làm ra cho sự tốt lành của con người. Luật lệ có thể vi phạm nếu xét thấy cần thiết để đưa con người về với Thiên Chúa.
LM. Anthony Đinh Minh Tiên, OP