Thứ Sáu sau Lễ Tro, Năm lẻ
Bài đọc: Isaiah 58:1-9; Matthew 9:14-16.
Con người hành động cho một mục đích. Rất nhiều khi con người cùng làm một hành động cho những mục đích khác nhau; chẳng hạn việc ăn chay. Tại sao con người ăn chay? Có người ăn chay để khoe khoang, để được người khác khen ngợi là đạo đức. Có người ăn chay chỉ để chu tòan Lề Luật, để khỏi phạm tội. Có người ăn chay để lấy điểm để Thiên Chúa, để xin Ngài phải ban ơn mình đang muốn. Đâu là ý hướng tốt lành của việc ăn chay.
Các Bài Đọc hôm nay nói lên những ý hướng khác nhau của con người trong khi thực hành việc ăn chay. Trong Bài Đọc I, tiên-tri Isaiah nói lên những ý hướng ăn chay mà Thiên Chúa không ưa thích; đồng thời cũng đưa ra những ý hướng ăn chay mà Ngài ưa thích. Trong Phúc Âm, các môn đệ của Gioan Tẩy Giả có lẽ coi việc ăn chay như là chu tòan Lề Luật, họ thắc mắc với Chúa Giêsu: “Tại sao chúng tôi và các người Pharisees ăn chay, mà môn đệ ông lại không ăn chay?”
KHAI TRIỂN BÀI ĐỌC:
1/ Bài đọc I: Cách ăn chay mà Thiên Chúa ưa thích.
Điều quan trọng khi hành động là phải có ý hướng tốt lành; nếu không có ý hướng tốt lành, một việc đạo đức không những không sinh lợi cho con người, mà còn gây thiệt hại cho họ nữa. Vì thế, bổn phận của các nhà lãnh đạo tinh thần là phải dạy dỗ dân mục đích của các việc đạo đức, để họ biết thi hành với ý hướng tốt lành.
1.1/ Ăn chay không đúng cách: Mục đích của việc ăn chay không phải là để lấy điểm trước mặt Thiên Chúa; để rồi khi người ăn chay xin gì, Thiên Chúa phải ban cho điều đấy. Khi thấy Ngài không nhận lời van xin, thì họ trách Chúa: “Chúng tôi ăn chay, sao Ngài không thấy, chúng tôi hãm mình, sao Ngài chẳng hay?” Chúng ta cần nhớ việc ăn chay không phải để điều khiển Thiên Chúa. Con người có ăn chay hay không chẳng thêm gì cho Ngài, nhưng việc ăn chay là cho lợi ích của con người. Con người không thể nại cớ ăn chay để xin Thiên Chúa ban ơn.
Một ví dụ sẽ làm sáng tỏ điều này. Chúng ta thương xót người ăn mày và giúp đỡ họ, vì chúng ta quan tâm đến hòan cảnh khó khăn của họ. Họ không thể làm việc vì cụt chân, cụt tay, hay mang thương tích; nhưng phản ứng của chúng ta sẽ thế nào khi khám phá ra họ đánh lừa chúng ta? Họ giả thương tích bằng cách băng bó, nhưng sau thời gian ăn xin, họ là người lành mạnh và dùng tiền xin được của chúng ta để ăn uống, nhậu nhẹt!
Thiên Chúa không nhận lời cầu xin vì con người không có ý hướng tốt lành khi ăn chay, như tiên-tri Isaiah nói: “Chính ngày các ngươi muốn ăn chay để tiếng các ngươi kêu thấu trời cao thẳm, thì các ngươi lại ăn chay không đúng cách.” Tiên tri đưa ra 2 ví dụ:
(1) Không ăn chay lòng tham muốn: “Này, ngày ăn chay, các ngươi vẫn lo kiếm lợi, vẫn áp bức mọi kẻ làm công cho mình.” Ăn chay là để san sẻ miếng ăn cho người khác; thế mà người ăn chay đã không san sẻ miếng ăn, lại vẫn còn lo thu tích lợi lộc cho mình và bóc lột người khác. Thế mà họ gọi như vậy là ăn chay ư?
(2) Không ăn chay miệng lưỡi, đôi tay: “Này, các ngươi ăn chay để mà đôi co cãi vã, để nắm tay đánh đấm thật bạo tàn.” Ăn chay không chỉ là bớt ăn uống, nhưng còn là bớt nói những lời xúc phạm đến tha nhân, và làm thiệt hại họ phần hồn cũng như phần xác. Chúng ta không khỏi nhịn cười khi thấy một người giữ chay, nhưng lại vác súng đi ăn cướp!
Thiên Chúa chất vấn con người: “Phải chăng đó là cách ăn chay mà Ta ưa chuộng trong ngày con người phải thực hành khổ chế? Cúi rạp đầu như cây sậy cây lau, nằm trên vải thô và tro bụi, phải chăng như thế mà gọi là ăn chay trong ngày các ngươi muốn đẹp lòng Đức Chúa?”
1.2/ Ăn chay đúng cách: Ngược lại với các lối ăn chay trên, tiên-tri liệt kê những cách ăn chay tốt lành mà Thiên Chúa ưa thích:
(1) Trả tự do, công bằng cho tha nhân: “Cách ăn chay mà Ta ưa thích chẳng phải là thế này sao: mở xiềng xích bạo tàn, tháo gông cùm trói buộc, trả tự do cho người bị áp bức, đập tan mọi gông cùm?”
(2) Chia cơm sẻ áo cho những anh chị em túng nghèo: “Cách ăn chay Ta ưa thích chẳng phải là chia cơm cho người đói, rước vào nhà những người nghèo không nơi trú ngụ; thấy ai mình trần thì cho áo che thân, không ngoảnh mặt làm ngơ trước người anh em cốt nhục?”
Nói tóm, ăn chay đúng cách là cố gắng sống đúng mối liên hệ với Thiên Chúa và với tha nhân, qua việc thi hành những gì Ngài dạy trong thương linh hồn 7 mối và thương xác 7 mối. Khi một người sống đúng những quan hệ này, họ sẽ được Thiên Chúa đóai thương và nhận lời cầu xin, như tiên-tri Isaiah nói: “Bấy giờ ánh sáng ngươi sẽ bừng lên như rạng đông, vết thương ngươi sẽ mau lành. Đức công chính ngươi sẽ mở đường phía trước, vinh quang Đức Chúa bao bọc phía sau ngươi. Bấy giờ, ngươi kêu lên, Đức Chúa sẽ nhận lời, ngươi cầu cứu, Người liền đáp lại: “Có Ta đây!””
2/ Phúc Âm: Ăn chay có lúc.
2.1/ Không phải lúc nào cũng ăn chay: Ăn chay không phải là trào lưu, thấy người khác làm rồi mình cũng bắt chước làm theo; và rồi cảm thấy khó chịu vì bị thiệt thòi khi thấy người khác không làm như vậy. Trình thuật kể các môn đệ ông Gioan tiến lại hỏi Đức Giêsu rằng: “Tại sao chúng tôi và các người Pharisees ăn chay, mà môn đệ ông lại không ăn chay?”
2.2/ Các môn đệ sẽ ăn chay khi Chúa Giêsu rời bỏ họ: Đức Giêsu trả lời: “Chẳng lẽ khách dự tiệc cưới lại có thể than khóc, khi chàng rể còn ở với họ? Nhưng khi tới ngày chàng rể bị đem đi rồi, bấy giờ họ mới ăn chay. Chẳng ai lấy vải mới mà vá áo cũ, vì miếng vá mới sẽ co lại, khiến áo rách lại càng rách thêm.” Qua câu trả lời, Chúa Giêsu muốn lưu ý họ những điều sau:
(1) Mục đích của ăn chay là sống đúng mối liên hệ với Thiên Chúa. Chúa Giêsu chính là chàng rể đang ở với Giáo Hội là cô dâu; các môn đệ là khách dự tiệc cưới. Nếu các môn đệ đang có Chúa và lắng nghe lời dạy dỗ của Ngài, cần gì họ phải ăn chay! Khi nào Chúa Giêsu rời bỏ họ về trời, bấy giờ họ sẽ ăn chay. Việc gì cũng phải có thời gian của nó, và phải được làm với ý hướng tốt lành.
(2) Để có thể lãnh nhận những giáo lý mới của Chúa Giêsu, họ cần phải có một tinh thần mới. Nếu họ cứ giữ tinh thần cũ như chiếc áo đã rách, họ không thể đón nhận những giáo lý mới của Chúa, được ví như miếng vải mới.
ÁP DỤNG TRONG CUỘC SỐNG:
– Chúng ta cần phải hiểu rõ ý nghĩa của việc ăn chay, để rồi khi thực hành, chúng ta phải làm với ý hướng tốt lành.
– Ăn chay không phải là để khoe khoang, cũng không phải để xin ơn; nhưng là để sửa chữa những thói quen bất công và tập sống đúng mối liên hệ với Thiên Chúa và tha nhân.
LM. Anthony Đinh Minh Tiên, OP
loinhapthe.com