Mỗi khi tiến lên bục giảng, tôi muốn mọi thính giả để tai lắng nghe các lời tôi nói, vì đó là công bố Lời Chúa, là rao giảng Nước Thiên Chúa (tôi vẫn đinh ninh là như thế). Dụ ngôn được kể hôm nay nhắc nhở tôi rằng, linh mục rao giảng Lời Chúa phải là người đầu tiên đặt cho chính mình câu hỏi: tôi biết Nước Trời là gì, và tôi đã từng nghe và hiểu mầu nhiệm Nước Trời chưa? Câu hỏi không thừa thãi chút nào, kể cả sau 40 năm đời linh mục, vì vẫn có khả năng tôi hiểu sai, hoặc chưa hề thực sự nghe Lời và hiểu.
‘Con hãy chỉ cho cha con đường tới nhà thờ, và cha sẽ chỉ cho con đường về trời.’ câu nói danh tiếng đó của cha sở họ Ars, thánh Jean Marie Vianey, mọi linh mục đều biết; có điều, rất thường khi lại hiểu ‘chỉ đường về trời’ là dạy bảo điều tốt lành để được rỗi linh hồn, lên thiên đàng. Vì hiểu như thế nên linh mục về phần mình cố gắng sống đời thánh thiện gương mẫu, và rồi cho rằng việc mục vụ mình phải chu toàn chính yếu hệ tại giảng dạy giáo dân bổn đạo ăn ngay ở lành và nắm giữ các lề luật, luân lý. Người Việt Nam chúng ta (giống người Do Thái) dùng chữ ‘trời’ để chỉ Thiên Chúa, vì thế Nước Trời là Nước Thiên Chúa. Trong ngôn ngữ bình dân, chúng ta cũng hiểu ‘trời’ là nơi xa xôi trên cao, ‘về quê trời’ là lên thiên đàng gặp gỡ Thiên Chúa sau khi chết v.v… Công việc giữ đạo vì thế hệ tại ở sống làm sao để chết được rỗi linh hồn, được về quê trời, được lên thiên đàng. Do đó trách nhiệm bổn phận của linh mục là giúp bổn đạo làm việc này và… câu chuyện dụ ngôn hôm nay cũng được hiểu theo nội dung đó…
Nếu Lời là chính đức Giê-su, nếu rao giảng Nước Trời là chính cuộc sống và cái chết thập giá của Người, thì đúng là hạt giống Nước Trời yêu thương và tha thứ đã được gieo vào trần gian. Nghe Lời và hiểu là chấp nhận đức Giê-su, là chấp nhận ơn cứu rỗi của Người, là đi vào vương quốc Tinh Yêu tha thứ của Thiên Chúa. Môn đệ đức Giê-su trước hết là các ‘anh em được hiểu biết các mầu nhiệm Nước Trời’ vì đã tin và chấp nhận Giê-su là tình yêu tha thứ của Thiên Chúa. Bí tích rửa tội đã thực sự đưa họ vào Nước Trời và còn tiếp tục đưa vào ngày càng sâu hơn, miễn là họ còn luôn sẵn sàng đón lấy như thửa đất tốt được hạt giống gieo xuống. Thửa đất tốt khi đó không phải là những người ngay lành về mặt luân lý, cũng không phải là người học cao hiểu rộng về mặt tri thức, không phải là người chăm chú để tai nghe về mặt tâm lý. Đơn giản đó là các tâm hồn, do tác động của Thần Khí và ân sủng, đang trong tư thế sẵn sàng để nghe và hiểu (chấp nhận) Tình Yêu tha thứ hay Tình Yêu thương xót. Và hạt giống Tình Yêu đó sẽ tự động ‘sinh hoa kết quả, hạt được gấp trăm, hạt được sáu chục, hạt được ba chục’. Điều duy nhất con người cần làm để thửa đất được tốt đó là nhìn nhận thân phận tội lỗi, thấp hèn và đáng thương của mình, nhờ thế chân thành khao khát đón lấy Giê-su Cứu Chúa. Hiệu năng của hạt giống Lời gieo xuống lệ thuộc rất nhiều vào chiều sâu của việc nhìn nhận này.
Nếu như thế, trước khi bước lên bục giảng để gieo Lời Tình Yêu cứu độ, tôi – linh mục của Lời – sẽ phải đi xâu vào con người bất toàn yếu đuối của chính mình. Câu kinh ngắn, ‘Xin Chúa thanh tẩy tâm hồn và môi miệng con…’ mà linh mục hay phó tế cúi mình thầm đọc trước công bố Tin Mừng là gợi lên trong tôi một thái độ chân thực và khiêm tốn. Và rồi hạt giống tôi gieo qua bài giảng, bất kể lúc nào, trong hoàn cảnh hay tình huống bi quan nhất, vẫn phải đích thực là đức Giê-su – tình yêu Thiên Chúa thứ tha, hơn là nhận mạnh vào sự công thẳng và luận phạt để ép người nghe nắm giữ các giới răn hay luật buộc hầu được lên thiên đàng. Trong khi dọn bài giảng, chính tôi sẽ phải tự tra vấn: có thực sự tôi ‘nghe Lời và hiểu’ hay không; và chính tôi có phải là thửa đất tốt đang khiên tốn đón nhận hạt giống Nước Trời của lòng thương xót Chúa, và đang sinh bông hạt của cùng tình yêu xót thương này hay không?
Lạy đức Giê-su là chính hạt giống và người gieo giống Nước Trời, xin cho con, linh mục của Lời Chúa, trở thành thửa đất tốt sẵn sàng nhất đón nhận hạt giống của Tình Yêu thương xót. Và một khi đã đón nhận và làm cho hạt giống này sinh hoa kết trái (ít là vài chục hạt), con sẽ tiếp tục cùng Chúa gieo vãi vào các thửa đất khác là tâm hồn các tín hữu. Xin liệt con vào số ‘ai đã có thì được cho thêm, và sẽ có dư dật’, không phải chỉ vì lợi ích riêng tư, mà vì công tác gieo giống Chúa đã trao phó cho con, linh mục của Lời. Amen
Lm Gioan Nguyễn Văn Ty SDB