Chúa nhật 33 thường niên A
Mt 25, 14-30
Giáo huấn về thời Cánh chung được Chuùa Giêsu tiếp tục khai triển trong Chúa nhật áp cuối của niên lịch phụng vụ. Theo đó, Cánh chung được sánh ví như ngày ông chủ đến để thanh toán sổ sách mà trước đó, ông đã trao cho mỗi người- tuỳ theo khả năng, những nén bạc Tin mừng, khả năng, trí tuệ vào cả thế giới này hầu giúp cho con người trở nên những nhà quản lý mọi ân huệ thiên hình vạn trạng của Thiên Chúa cách tốt nhất để những ân huệ đó không bị chôn vùi, không bị quên lãng, trái lại sinh nhiều hoa trái giúp con người đạt dến tầm mức viên mãn trong sụ công chình và thanh thiện.
Ông chủ trong dụ ngôn rất thực tế khi giao những nén bạc cho những đầy tớ trong khi mình vắng nhà. Quả vậy, trong số những đầy tớ giúp việc, ông biết rõ khả năng của từng người để có thể giao vốn liếng cho họ làm ăn sinh sống. Khi giao những nén bạc như thế, chắc hẳn ông chủ đã hoàn toàn tin tưởng vào khả năng cũng như sự trung tín của họ. Bởi nếu không thì khác gì “giao trứng cho ác”, vì chúng ta thấy số tiền mà ông chủ giao không phải là nhỏ (một nén bạc thời bấy giờ là 6000 đồng tương đương với 6000 ngày công). Về phía những đầy tớ, khi được chủ tin tưởng giao phó số vốn lớn như thế, họ không còn là đầy tớ nữa mà là những người quản lý- ít nữa là trong mắt ông chủ. Vì thế bổn phận của một người quản lý là gì nếu không phải là sự trung tín để rồi cố gắng sinh lợi ích cho chủ từ những nén bạc được chủ trao phó cách nhưng không.
Ngày thanh toán sổ sách cũng là ngày ông chủ nhận ra dung mạo của những đầy tớ tín trung cũng như bộ mặt thất tín, giả hình của những tên đầy tớ lười biếng và hèn nhát. Ngày đó cũng là ngày mà số phận của từng đầy tớ sẽ thay đổi dựa vào hiệu quả của việc quản lý số vốn mà chủ đã giao. Theo đó, những ai nhaän ra söï öu aùi vaø tình yeâu maø chuû daønh cho mình caùch nhöng khoâng seõ coá gaéng ñeå khoâng laøm phaät loøng chuû, ra söùc ñeå soá voán cuûa chuû ñöôïc sinh lôøi. Khi ñoù hoï không chỉ được chủ cho hưởng “trọn gói” cả vốn lẫn lời mà còn được chủ môøi vào “hưởng niềm vui với chủ”; trái lại, những tên đầy tớ thất tín, lười biếng, khoâng nhaän ra loøng öu aùi vaø tình yeâu cuûa chuû, cố tình đem tiền vốn của chủ chôn xuống đất không chỉ bị chủ lấy lại mà còn bị trừng phạt, bị tống vào nơi “tối tăm, khóc lóc và nghiến răng”.
Dụ ngôn “Những nén bạc” là bài học lớn cho những ai biết vận dụng chúng vào đời sống hôm nay. Theo đó chúng ta được Thieân Chuùa mời gọi trở nên những người quản lý với nhiệm vụ không chỉ giúp thăng tiến chính bản thân mình mà còn cộng góp vào công trình sáng tạo của Thieân Chuùa. Để làm được điều đó, Thieân Chuùa đã phú ban cho chúng ta “những nén bạc” để làm vốn mưu sinh. Nén bạc đó là gì nếu không phải là sự sống Thieân Chuùa ban cho ta để ta ñöôïc hieän höõu treân theá giôùi này; nén bạc đó cũng là Tin möøng, là tài năng, là trí tuệ, là sức lực để ta dùng nó cải tạo chính mình, cải tạo thế giới; nén bạc đó còn là toàn bộ thế giới này Thieân Chuùa trao phó vào tay con người hầu con người dùng những ơn riêng mà Thieân Chuùa đã ban để quản lý và làm cho thế giới này ngày một nên hoàn hảo. Nén baïc ñoù chính laø hồng ân nhưng không đến từ Thieân Chuùa- nhöõng neùn baïc bieát noùi khi chuùng ta ra trình dieän tröôùc maët Thieân Chuùa trong ngaøy sau heát.
Khi trao vào tay chúng ta những nén bạc như thế, Thieân Chuùa không giao kèo cũng như không lên kế hoạch cho chúng ta phải làm thế nào. Thieân Chuùa tôn trọng tự do của mỗi người. Và vì thế, điều Người muốn là chúng ta được hoàn toàn tự do sử dụng những nén bạc nhưng không ấy, miễn sao những nén bạc ấy không bị chôn vùi vào lòng đất, nghĩa là những ân huệ Thieân Chuùa ban không trở nên vô ích. Như thế, đã làm người, không ai trong chúng ta lại không nhận được những nén bạc Thieân Chuùa trao tuỳ theo khả năng mỗi người. Vấn đề ở chỗ chúng ta biết sử dụng thế nào những nén bạc đó để không trở nên vô ích trước mặt Thieân Chuùa và anh em đồng loại. Cái đáng trách của người đầy tớ voâ duïng vaø bieáng nhaùc trong dụ ngôn không phải anh ta không được chủ ưu ái trao cho những nén bạc; cũng không phải anh bất tài, kém trí và yếu sức nhưng bôûi vì cái nhìn của anh ta về người chủ quá hẹp hòi, hẹp hòi đến độ tiêu cực. Anh ta không biết rằng số vốn mà chủ giao tuy chỉ một nén thôi nhưng vào thời đó không phải là số vốn nhỏ (6000 ngày công, nghĩa là hơn 16 năm lao động).Vì thế, thay vì nhận ra tình yêu, sự ưu ái của ông chủ, anh ta lại có ý nghĩ cực đoan, bất mãn, chống đối ra mặt. Đem nén bạc chôn vào lòng đất, anh ta không chỉ chôn tình yêu và lòng ưu ái của chủ, mà còn chôn cả chính mình trong án phạt.
Kết thúc năm phụng vụ, Giáo hội mời gọi chúng ta nhìn lại một năm qua với biết bao hồng ân -cách này hay cách khác, Thieân Chuùa ban tặng cho chúng ta cách nhưng không. Taï ôn Chuùa veà muoân vaøn hoàng aân, nhöng ñoàng thôøi đây cũng là dịp giúp chúng ta phản tỉnh, nhìn lại cách chúng ta đã sử dụng những hồng ân Chúa ban như thế nào. Hãy nhớ rằng chúng ta chỉ là những viên quản lý ân huệ của Thiên Chúa và điều Thiên Chúa cần nơi người quản lý là sự trung tín. Vì thế, nếu chúng ta không sử dụng ơn Chúa cách xứng đáng chúng ta phải trả lẽ trước mặt Chúa về những gì mình đã phung phí hay xem thường ơn Chúa.
Lm Jos. Phạm Ngọc Ngôn, Csjb