Thứ Bảy Tuần 13 TN, Năm lẻ.
Bài đọc: Genesis 27:1-5,15-29; Matthew 9:14-17.
Chúa Giêsu đã từng nhận định: “Con cái thế gian khi đối xử với đồng loại thì khôn khéo hơn con cái sự sáng” (Luke 16:8). Nhưng không phải sự khôn khéo nào của con người cũng tốt lành. Để được coi là khôn ngoan, sự khôn khéo của con người cần được hướng dẫn bởi sự thật; nếu không, nó chỉ là xảo thuật để lừa đảo tha nhân. Hơn nữa, sự khôn ngoan của Thiên Chúa thắng vượt mọi khôn khéo của con người. Ngài có thể dùng chúng để đạt những gì Ngài muốn.
Các Bài Đọc hôm nay dẫn chứng cho chúng ta thấy sự khôn ngoan của Thiên Chúa và sự khôn khéo của thế gian. Trong Bài Đọc I, vì bà Rebekah muốn quyền trưởng nam thuộc về Jacob như Thiên Chúa đã mặc khải cho bà trước khi sinh hai con (Genesis 25:23), nên bà đã dùng kế hoạch khôn khéo để Isaac phải chúc lành cho Jacob. Trong Phúc Âm, các môn đệ của Gioan dùng sự khôn ngoan của con người đến chất vấn Chúa Giêsu: “Tại sao chúng tôi và các người Pharisees ăn chay, mà môn đệ ông lại không ăn chay?” Chúa Giêsu trả lời họ: “Chẳng lẽ khách dự tiệc cưới lại có thể than khóc, khi chàng rể còn ở với họ? Nhưng khi tới ngày chàng rể bị đem đi rồi, bấy giờ họ mới ăn chay.”
KHAI TRIỂN BÀI ĐỌC:
1/ Bài đọc I: Esau bị Rebekah và Jacob tước quyền trưởng nam.
1.1/ Kế hoạch của bà Rebekah: Khi ông Isaac đã già, mắt ông loà không trông thấy nữa; ông bèn gọi Esau, con trai lớn của ông và nói: “Con thấy không, cha già rồi, không biết chết ngày nào. Bây giờ con hãy lấy khí giới của con, ống tên và cây cung của con, ra đồng săn thú cho cha. Con hãy làm cho cha một món ăn ngon như cha thích, rồi đem đến cho cha ăn, để cha đích thân chúc phúc cho con trước khi chết.” Theo truyền thống Do-thái cũng như Việt-nam, người cha thường chúc lành cho người con cả; vì người con cả sẽ thay cha để quyết định mọi sự trong gia đình khi cha vắng mặt.
Đang khi ông Isaac nói với Esau, con trai ông, thì bà Rebekah, vợ ông, nghe được. Bà vẫn tin khi Thiên Chúa hứa điều gì, điều ấy phải được hoàn tất; nên bà phác họa một kế hoạch để ý Thiên Chúa được hoàn thành. Trong khi Esau đi ra đồng để săn thú mang về; bà Rebekah lấy áo của Esau, con trai lớn của bà, áo sang nhất mà bà có ở nhà, và mặc cho Jacob, con trai nhỏ của bà.
Bà lấy da dê non mà bọc lấy tay và phần cổ nhẵn nhụi của cậu. Rồi bà đặt món ăn ngon và bánh đã làm vào tay Jacob, con bà.
1.2/ Isaac chúc lành cho Jacob:
(1) Thiên Chúa dùng con người để đạt những gì Ngài muốn: Trong sự quan phòng khôn ngoan của Thiên Chúa, Ngài vẫn dùng sự khôn khéo và sức mạnh của con người để đạt những gì Ngài muốn. Chẳng hạn, Ngài dùng cái roi là Vua Babylon để sửa phạt Israel; nhưng khi đã sửa phạt xong, Ngài lại bẻ gẫy cái roi Babylon bằng cách trao vương quốc Babylon vào tay Cyrus, vua Ba-tư. Chính vua này đã thi hành ý định của Thiên Chúa qua việc phóng thích dân Do-thái khỏi cảnh lưu đày, cho hồi hương về Jerusalem, và giúp họ xây dựng lại Đền Thờ và quê hương. Điều này chứng minh cho chúng ta thấy sự khôn ngoan của Thiên Chúa vẫn đang điều khiển mọi quyền lực của thế gian, ma quỉ, và con người.
Trình thuật hôm nay là một ví dụ của sự quan phòng: Thiên Chúa muốn trao quyền trưởng nam vào tay Jacob, và Ngài dùng sự khôn khéo của bà mẹ Rebekah để thực hiện điều này; mặc dù nhiều người không thể chịu được sự gian dối trắng trợn này.
(2) Thiên Chúa chọn Israel làm dân riêng dù họ không xứng đáng: Mục đích của trình thuật hôm nay cũng muốn dẫn chứng việc Thiên Chúa chọn dân tộc Do-thái làm dân riêng. Ngài chọn vì Ngài thương họ, mặc dù họ chẳng có gì hơn các dân tộc khác: Họ chỉ là một nhóm người nhỏ bé đang làm nô lệ bên Ai-cập; nhưng vì Lời Hứa với các tổ-phụ Abraham, Isaac, và Jacob, nên Ngài đã giải thoát họ khỏi làm nô lệ người Ai-cập và ban Đất Hứa làm sản nghiệp riêng. Lời chúc lành của Isaac cho Jacob hôm nay dẫn chứng những điều này:
– Lời hứa ban Đất Hứa làm gia nghiệp: “Kìa, mùi thơm con tôi như mùi thơm cánh đồng Đức Chúa đã chúc phúc. Xin Thiên Chúa ban cho con, sương trời với đất đai màu mỡ, và lúa mì rượu mới dồi dào.”
– Lời hứa chọn làm dân riêng của Thiên Chúa: “Các dân phải làm tôi con, các nước phải sụp xuống lạy con. Con hãy làm chủ các anh em con, và các con của mẹ con phải sụp xuống lạy con. Kẻ nguyền rủa con sẽ bị nguyền rủa, kẻ chúc phúc cho con sẽ được chúc phúc.”
2/ Phúc Âm: Phải khôn ngoan để nhận ra sự quan phòng của Thiên Chúa.
2.1/ Ăn chay có mục đích: Khi con người làm bất cứ việc gì, là cho một mục đích; chứ không làm theo hứng, cũng không theo thời, hay thấy người ta làm mình cũng làm. Các môn đệ ông Gioan tiến lại hỏi Đức Giêsu rằng: “Tại sao chúng tôi và các người Pharisees ăn chay, mà môn đệ ông lại không ăn chay?”
Đức Giêsu trả lời: “Chẳng lẽ khách dự tiệc cưới lại có thể than khóc, khi chàng rể còn ở với họ? Nhưng khi tới ngày chàng rể bị đem đi rồi, bấy giờ họ mới ăn chay.” Câu trả lời của Chúa Giêsu nhắc nhở cho các môn đệ của Gioan biết: một trong những mục đích của việc ăn chay là để một người sống mối liên hệ của họ với Thiên Chúa. Nếu một người đang sống mối liên hệ đó như các môn đệ đang có Chúa Giêsu, các môn đệ chưa cần phải ăn chay. Họ sẽ ăn chay khi Chúa Giêsu rời xa họ.
2.2/ Phải có tinh thần mới để đón nhận mặc khải và đạo lý mới: Nếu con người muốn tiến bộ, họ phải có một tinh thần hay thái độ cầu tiến; nếu không có tinh thần này, họ sẽ giữ chặt những gì họ đã có hay đã biết. Chúa Giêsu đưa ra hai ví dụ để khán giả suy xét:
(1) Không ai lấy vải mới vá vào áo cũ: “vì miếng vá mới sẽ co lại, khiến áo rách lại càng rách thêm.” Vải mới có độ co dãn mạnh hơn áo cũ, vì chưa được giặt giũ nhiều. Nếu một người vá vải mới vào áo cũ, nó sẽ co lại và làm cho chỗ rách càng tệ hơn.
(2) Không ai đổ rượu mới vào bầu da cũ: “vì như vậy, bầu sẽ bị nứt: rượu chảy ra và bầu cũng hư. Nhưng rượu mới thì đổ vào bầu mới: thế là giữ được cả hai.” Một ví dụ tân thời hiện đại giúp chúng ta dễ hiểu hơn: Các softwares mới ra phải được dùng trong các máy vi tính mới, vì chúng đòi nhiều chỗ để chứa các dữ kiện và một vận tốc nhanh hơn, mà các máy vi tính cũ không thể đáp ứng nổi. Nếu một người ngoan cố cứ dùng các softwares mới này trong máy vi tính cũ của mình, mà không chịu update, họ sẽ chỉ chuốc lấy thất bại mà thôi.
Trong lãnh vực tri thức cũng thế, để có thể hiểu truyền thống của một nước, người nghiên cứu phải đặt mình trong hoàn cảnh và lối suy tư của dân địa phương; nếu không, họ sẽ không bao giờ hiểu được truyền thống của dân địa phương, và dễ đi tới những phê phán sai lầm. Cũng vậy, để tiếp nhận đạo lý của Chúa Giêsu, người nghe phải có một thái độ cởi mở, họ mới có thể tiếp nhận những mặc khải mới của Chúa Giêsu. Nếu họ cho Lề Luật đã hoàn hảo như các kinh-sư, họ sẽ không muốn tiếp nhận đạo lý của Ngài.
ÁP DỤNG TRONG CUỘC SỐNG:
– Chúng ta phải tin Thiên Chúa vẫn đang quan phòng mọi sự cách khôn ngoan trong vũ trụ này. Chúng ta phải biết nhận ra và xử dụng cách khôn ngoan để đạt tới ơn cứu độ.
– Để nhận ra sự khôn ngoan quan phòng của Thiên Chúa, chúng ta cần có một tinh thần cởi mở, để học hỏi và tiếp thu những khôn ngoan mà Thiên Chúa vẫn không ngừng tiết lộ cho con người.
LM. Anthony Đinh Minh Tiên, OP