Tác giả Mác-cô tóm kết toàn bộ sứ điệp của đức Giê-su vào câu công bố long trọng: “Thời kỳ đã mãn và Triều Đại Thiên Chúa đã đến gần!” Chắc chắn lời tuyên bố này có một nội dung mạnh mẽ lắm đối với các thính giả thời đó, cách riêng đối với các môn đệ tin theo Ngài, và cả đối với các tín hữu thời Hội Thánh sơ khai. Ngày nay, ngoài một số nhà thần học và Thánh Kinh đào sâu vào từ vựng Hy Lạp ‘Kairos’ tôi thiết nghĩ rất ít Kitô hữu, thậm chí cả linh mục tu sĩ, thật sự nhận ra được tầm quan trọng và sâu sắc của sứ điệp nòng cốt này của đức Giê-su.
Đức Giê-su công bố: ‘Kairos’ = thời kỳ chin mùi trong kế hoạch Ngài đã điểm, thời đại Thiên Chúa hành động đã đến. Người gọi đó là ‘Kairos’, là cao điểm, là lúc quyết định của toàn bộ lịch sử, lịch sử nhân loại nói chung cũng như lịch sử của cá nhân từng người nói riêng. Lịch sử cũ đã hoàn toàn chấm dứt, và một kỷ nguyên mới đã thực sự mở màn, kỷ nguyên không do con người mà là do chính Thiên Chúa chủ động. Theo Catholic Dictionary thì trong Tân Ước, từ vựng Kairos gắn với hành động mang tính quyết liệt. ‘Kairos được coi là ‘Krisis’ trong nội dung từ vựng Hy Lạp, nghĩa là một bước ngoặt, một đổi đời. Giây phút mà một người hoàn toàn thoát khỏi cái cũ để tiếp nhận cái mới. Đức Giê-su khảng định đó là một cuộc sinh lại (không phải chỉ là tái sinh theo nghĩa phổ thông) (x. Ga 3, 3-6), điều Phao-lô gọi là cuộc tạo dựng mới, trời mới đất mới, tạo vật mới, A-đam mới… Phao-lô đã không ngần ngại gọi các tín hữu Cô-rin-tô mới được rửa tội là ‘các người đã được hiến thánh trong đức Kitô Giêsu, được kêu gọi làm dân thánh, cùng với tất cả những ai ở bất cứ nơi nào kêu cầu danh Chúa của chúng ta.’ (1Cr 1,2), cho dầu sau đó, gần như trong suốt lá thư, ông không ngừng nêu lên các lỗi phạm tầy trời của họ. Ngài nhấn mạnh trên con người mới thánh thiện của họ trước cả khi kêu gọi họ sửa đổi con người cũ tội lỗi.
Lối nhìn này không thể bị cho là suy tư thần học viển vông mà chính là một nhãn quan rất triệt để và căn bản về ơn gọi Ki-tô hữu và sứ điệp Tin Mừng. Thời đầu các Ki-tô hữu đã từng coi “hãy sám hối và tin vào Tin Mừng’ không như một tiến trình lâu dài tiệm tiến, ngược lại như một điều đang xảy ra tức thời, và hơn nữa đã được thành sự rồi. Ơn cứu độ không như một chỉnh sửa luân lý tiệm tiến, mà như một cuộc đảo lộn tận gốc rễ. Nếu có lời kêu gọi sửa đổi thì cũng luôn mang tính cấp bách phải làm ngay, vì đã tới ‘Kairos’, ‘thời kỳ đã mãn’. Tư tưởng này mạnh tới nỗi, ngày nay, nhiều người có ấn tượng họ đã sai lầm khi nghĩ rằng cánh chung đã điểm tức thời, ngay trong thế hệ họ.
Đàng sau hai nhãn quan khác hẳn nhau này phải chăng chính là khuynh hướng gom lại hoặc tách rời hai vế ‘hãy sám hối’ và ‘tin vào Tin Mừng’? Ngày nay người ta hay đặt trọng tâm Tin Mừng vào ‘hãy sám hối’, thậm chí đôi khi còn coi ‘tin vào Tin Mừng’ chỉ là một trợ giúp cho việc tu thân tích đức. Người ta đã quên mất ‘thời kỳ đã mãn và Triều Đại Thiên Chúa đã đến gần’, rằng với sự xuất hiện của đức Giêsu Kitô, nhất là với sự chết và phục sinh của Người, Kairos đã điểm. Suy nghĩ phổ thông của nhiều tín hữu là: một người được cứu độ chủ yếu là do đã sửa lỗi, đã ăn năn hoán cải và nên tốt lành, với sự hỗ trợ của các bí tich ban ơn sủng…, hơn là do chính ơn cứu chuộc đức Kitô đã thực hiện qua Nhập Thể và Thập Giá. Nói nôm na bình dân, người ta nghĩ được lên thiêng đàng là do công nghiệp mình đã thu tích, hơn là do lòng nhân hậu xót thương vô biên của Thiên Chúa. Ôi, cùng là Ki-tô hữu mà hai thế hệ lại có thể hiểu rất khác nhau về nội dụng rất nền tảng của Tin Mừng đến thế được chẳng?
Là linh mục, tôi làm tốt trong vai trò mục tử khi giúp các tín hữu ăn năn sám hối để sửa chữa lỗi lầm đã phạm, nhưng tôi phải làm gì trong tư cách mục tử của đức Kitô? Chính bản thân mình, tôi thường tự hào về trình độ tốt lành đạo đức mình đạt được, hay vui mừng trông cậy vào ơn cứu độ Chúa đã đổ xuống tràn lan trên chính tôi? Và như Phao-lô, tôi có thật sự tôn trọng sự thánh hiến của các tín-hữu trong khi vẫn nỗ lực nhắc nhở họ vươn lên từ những khuyết điểm của đời sống thường ngày? Tôi có thật sự xác tín “Thời kỳ đã mãn và Triều Đại Thiên Chúa đã đến gần”?
Lạy Chúa từ nhân cứu độ, Chúa đến để dẫn dắt các chiên đi đường tắt dẫn tới Chúa Cha, nhưng con, mục tử của Chúa, lại đưa chúng đi trên con đường vòng vo lê thê; lý do là vì chính con chưa dám tin vào lối tắt đó. Xin dạy con biết xác tín rằng, hoàn toàn do lòng từ nhân, Chúa đã thánh hiến con trước cả khi con hoàn thiện. Xin cho con hiểu ‘thời kỳ đã mãn’ cho con và cho hết thảy mọi người. Amen
Lm Gioan Nguyễn Văn Ty SDB