CHÚA NHẬT 27 MÙA THƯỜNG NIÊN A
Isaia 5: 1-7; Tv 80; Philipphê 4: 6-9; Matthêu 21: 33-43
Ngày càng có nhiều tiểu bang trồng nho. Trước đây, những tiểu bang sản xuất rượu nho chỉ đếm trên đầu ngón tay. Nhưng nay, khi rảo quanh nước Mỹ, tôi thấy các bảng hiệu trên đường cao tốc có nhiều biển quảng cáo các chuyến tham quan vườn nho và thưởng thức rượu nho ở các tiểu bang mà tôi chưa bao giờ biết tới. Với số vườn nho gia tăng và những cơ hội tham quan, tận mắt được xem chế biến rượu nho, nhiều người chúng ta đã biết nhiều về việc trồng nho, thu hoạch và chế biến rượu nho.
Điều chúng ta có thể biết được qua những chuyến tham quan này là dù được trang bị những nông cụ hiện đại, việc trồng và thu hoạch nho để chế rượu vẫn cần rất nhiều thời gian, sức lực và tiền của. Ngày nay còn như thế huống hồ gì là thời xưa. Bài đọc trong sách ngôn sứ Isaia cho thấy đôi nét về việc trồng trọt và chăm sóc vườn nho.
Ngôn sứ Isaia cho chúng ta biết bạn ông chăm sóc vườn nho trên sườn đồi của mình ra sao. (Vườn nho trồng trên sườn đồi hẳn phải mất công chăm sóc kỹ hơn). Đầu tiên, người bạn của ông cuốc đất, nhặt đá và trồng giống nho quý. Hẳn nhiên, ông đã mong ước có rượu nho để cùng cung vui với gia đình và bạn bè. (Những người làm vườn nho nói họ có thể nếm được vị rượu ngay cả trước khi họ ép nho). Ông xây một vọng gác để canh chừng thú vật và kẻ xấu xâm nhập. Sau mọi nỗ lực, thử tượng tượng ông kinh ngạc ra sao khi mùa màng thất bát, tất cả ông thu được chỉ là “nho dại”.
Như Isaia, các tác giả Kinh thánh khám phá ra trong vườn nho một ẩn dụ thích hợp để diễn tả mối tương quan của Thiên Chúa với dân Isarael. Ngôn sứ Isaia và Đức Giêsu đã dùng hình ảnh vườn nho như một cách so sánh tình yêu Thiên Chúa dành cho chúng ta, nhưng chính chúng ta lại không đón nhận và đáp trả. Dụ ngôn của Đức Giêsu lặp lại của Isaia, nhưng có khác, ông chủ vườn nho chỉ tiêu diệt các tá điền, còn vườn nho thì giao cho những những tá điền khác canh tác.
Mẹ tôi chẳng bao giờ thực sự thích câu chuyện Maria và Matta trong Tin mừng Luca và, nếu đưa câu chuyện đó cho bà, bà sẽ cắt vụn nó ra. Bà rất đồng cảm với cô Matta, và cho rằng nghĩ đến việc cô Maria đang ngồi dưới chân Đức Giêsu để lắng nghe Người trong khi chị của cô phải tất tả làm mọi việc cần thiết để tiếp đãi khách, thì thấy cô thật lười biếng và thiếu quan tâm làm sao.
Dù chúng ta có yêu mến Kinh thánh đến thế nào, tôi chắc rằng có những đoạn chúng ta sẽ không thích, vì thấy nó phi thực tế hoặc thậm chí còn ngớ ngẩn nữa. Thực vậy, nếu đưa cho chúng ta câu chuyện ấy, chúng ta sẽ cắt bỏ hay chỉnh sửa cho hợp lý. Một người bạn có thể hỏi: “Anh có thực sự tin điều đó không?” Không cần mất nhiều thời gian để tìm ra các đoạn này. Những lời dạy của Đức Giêsu như hãy yêu thương kẻ thù, đưa má bên kia ra, tha thứ bảy mươi lần bảy thì sao? Nếu có thể, liệu chúng ta có bỏ ngay những đoạn này, hay ít ra là làm cho chúng “thực” hơn không? Hẳn rằng, khi đó bài đọc và bài Tin mừng sẽ bớt rối rắm!
Có lẽ đoạn Kinh thánh hôm nay là một trong số đó, chúng ta chọn, nhưng sẽ sắp xếp lại. Nếu là nhà biên soạn tôi sẽ cắt bỏ phần giữa của dụ ngôn. Tôi sẽ bỏ phần ngay sau khi các đầy tớ đầu tiên được sai tới để thu hoa lợi, bị bắt và bị giết. Tiếp đến, tôi sẽ đi thẳng đến phần Đức Giêsu hỏi: “Vậy khi ông chủ vườn nho đến, ông sẽ làm gì bọn tá điền kia?”
Chắc chắn tôi sẽ giữ lại câu trả lời mà các nhà lãnh đạo tôn giáo trả lời Đức Giêsu cách rất hợp lý: “Ác giả ác báo, ông sẽ tru diệt bọn chúng và cho các tá điền khác canh tác vườn nho, để cứ đúng mùa họ nộp hoa lợi cho ông”. Nếu là nhà biên sạon tôi sẽ đề nghị với Đức Giêsu cắt bỏ câu sau: “Ông lại sai một số đầy tớ khác đến”. Và chắc chắn tôi cũng sẽ nói Người bỏ đi câu: “Sau cùng, ông sai con mình đến gặp chúng”. Tại sao tôi lại có ý như thế? Chẳng lẽ những hành động của ông chủ không gợi ra điều gì cho đầu óc thực tế, nhạy cảm của chúng ta sao? Có cha mẹ nào lại đẩy con mình vào tình trạng đầy hiểm nguy không? Chẳng phải câu chuyện sẽ khó được người ta hiểu và chấp nhận nếu nó chứa đựng những chi tiết không như mong đợi và thiếu thực tế sao? Vì trẻ con thường nói: “Đừng có mơ!”
Nếu tách những phần này khỏi câu chuyện, chúng ta sẽ được một câu chuyện dễ hiểu và thực tế, hợp với cách thức hành động của chúng ta. Nhưng chúng ta sẽ đánh mất Thiên Chúa mà Chúa Giêsu đang muốn nhắm đến, dù cho bị khước từ ngay lần đầu, nhưng cũng không bỏ chúng ta, nhưng tiếp tục trở lại để mời gọi chúng ta. Đây chính là Thiên Chúa, Đấng không ngừng mời gọi chúng ta hãy sống trung thành hơn trong khu vực cụ thể của vườn nho, nơi mà chúng ta được mời gọi để sống và canh tác.
Chúng ta biết rằng khi Đức Giêsu kể câu chuyện về vườn nho, Người không đề cập đến nho và nông vụ. Nhưng thực ra, Người cũng có chút hàm ý. Dụ ngôn này nhấn mạnh đến tầm quan trọng của việc sinh trái của chúng ta trong vườn nho. Đức Giêsu đang có ý nói đến cuộc sống hằng ngày của chúng ta, công việc chúng ta sống những ngày sống của mình – ở trường, nơi công sở, văn phòng, siêu thị, sân chơi, trên máy tính…. Những hoạt động này, đặc biệt nơi công sở, tiêu tốn nhiều thời gian và sức lực của chúng ta. Đức Giêsu đề nghị rằng chính những nơi chúng ta dành nhiều tâm huyết và sức lực, chúng ta hãy sống theo luật của Người. Ở đó, mọi hoạt động của chúng ta phải theo những chỉ dẫn mà Người đã dạy: giá trị, phẩm giá của con người và thái độ, tầm quan trọng của công việc. Sẽ chẳng có thu hoạch và rượu vang để chúc mừng nếu thiếu đi những công nhân trung thực và tận tuỵ.
Chúng ta cùng tuyên xưng niềm tin của mình tại đây vào mỗi Chúa Nhật. Nhưng ai trong chúng ta không thể thừa nhận: “Tôi có thể làm cho Chúa hơn nữa?” Hay “Những hành động của tôi có thể phù hợp hơn với niềm tin mà tôi đã tuyên xưng trong thánh đường”. Vâng, tất cả chúng ta đều thất bại. Đó chẳng phải là lý do tại sao mỗi Thánh lễ diễn tả khát mong được xót thương của chúng ta đó sao?
Nếu có cơ hội để biên soạn lại bản văn Kinh thánh, tốt hơn chúng ta cứ hãy giữ nguyên câu chuyện theo cách Đức Giêsu muốn dạy. Mỗi chúng ta cần phần giữa của câu chuyện – phần về các đầy tớ được sai thêm đến với các tá điền bất trung trong vườn nho. Đặc biệt, chúng ta cần giữ lại phần về người con được sai đến với chúng, vì nó là nhắc nhớ rằng Thiên Chúa luôn sẵn lòng đến với chúng ta trong khu vực cụ thể trong vườn nho, nơi Người đã trao cho chúng ta chăm sóc. Chúng ta cần lắng nghe về Thiên Chúa mà Đức Giêsu đang bày tỏ cho chúng ta. Thiên Chúa không từ bỏ chúng ta ngay cả khi chúng ta quay lưng lại với Thiên Chúa. Thiên Chúa sẵn sàng mạo hiểm nhìn vào những điều ngớ ngẩn trong con mắt của chúng ta; sẵn sàng trở lại với chúng ta. Tình yêu của Thiên Chúa không suy giảm dù cho chúng ta có khước từ Người hay sống đức tin thờ ơ lãnh đạm.
Hết Chúa Nhật này đến Chúa Nhật khác, chúng ta đến đây bởi vì muốn cuộc sống của mình được phản tỉnh từ những câu chuyện Tin mừng chúng ta được nghe. Chúng ta không biết ơn khi chúng ta được trao cho hết cơ hội này đến cơ hội khác, để đổi mới quyết tâm cho tuần tới, để được trở thành những thành viên mang lại nhiều hoa trái hơn trong gia đình của Thiên Chúa hay sao? Trên hết, chẳng lẽ chúng ta không cảm kích vì Thiên Chúa nhìn vào lòng ta và biết rằng chúng ta muốn sống một cuộc đời tốt hơn và tin tưởng hơn đó sao? Vì thế, Thiên Chúa gửi Con của Người đến với chúng ta trong Thánh Lễ này để nuôi dưỡng chúng ta và cho chúng ta thêm một cơ hội nữa để đáp trả tình yêu của Chúa.
Lm Jude Siciliano, OP
Chuyển ngữ: Anh em HV Đaminh Gò-Vấp