Thứ Hai Tuần 13 TN, Năm lẻ
Con người có thói quen tính toán và thương lượng; vì thế, họ thương lượng ngay cả với Thiên Chúa. Ví dụ: Nếu Chúa muốn con theo đạo, hãy ban cho con được khỏe mạnh, hay cho con có việc làm tốt, hay cho con cái con biết ngoan ngoãn vâng lời. Nếu Chúa muốn con đi theo Chúa, xin Chúa hãy săn sóc và bảo vệ cha mẹ và gia đình của con … Tuy nhiên, sự thương lượng của con người luôn thay đổi: khi thì cho Thiên Chúa làm như vậy mới công bằng, khi thì cho Thiên Chúa làm như vậy là bất công.
Các Bài Đọc hôm nay đưa ra những trường hợp con người muốn thương lượng với Thiên Chúa. Trong Bài Đọc I, Thiên Chúa muốn phá hủy hai thành Sodom và Gomorrah vì tội lỗi quá nhiều của họ. Abraham muốn cứu cháu mình là gia đình ông Lot; nên Abraham thương lượng: “Chẳng lẽ Ngài tiêu diệt người lành một trật với kẻ dữ sao?” Trong Phúc Âm, khi một người mong muốn theo Chúa, nhưng thương lượng với Chúa hãy đợi cho anh về chôn cất cha anh trước đã; Chúa Giêsu nói với anh: “Hãy để kẻ chết chôn kẻ chết! Phần anh, hãy theo Ta.”
KHAI TRIỂN BÀI ĐỌC:
1/ Bài đọc I: “Chẳng lẽ Ngài tiêu diệt người lành một trật với kẻ dữ sao?”
1.1/ Thiên Chúa quan tâm đến Abraham: Có hai ký do khiến Ngài quan tâm đến ông: vì ông là tổ-phụ của mọi dân tộc và là bạn nghĩa thiết của Thiên Chúa. Như một Tổ-phụ, ông phải biết đường lối của Thiên Chúa để dạy dỗ con cháu. Vì thế, Thiên Chúa cân nhắc: “Ta có nên giấu Abraham điều Ta sắp làm chăng? Abraham sẽ trở thành một dân tộc lớn mạnh và mọi dân tộc sẽ được chúc phúc nhờ nó. Thật vậy, Ta đã chọn nó, để nó truyền cho con cái nó và gia tộc nó sau này phải giữ đường lối của Đức Chúa mà thực hiện điều công minh chính trực; như thế Đức Chúa sẽ làm cho Abraham điều Người đã phán về nó.” Sau đó, Đức Chúa mặc khải cho Abraham biết ý định của Ngài về số phận của hai thành Sodom và Gomorrah.
1.2/ Abraham thương lượng với Thiên Chúa:
(1) Cách phán xét của Thiên Chúa: Đức Chúa phán: “Tiếng kêu trách Sodom và Gomorrah thật quá lớn! Tội lỗi của chúng quá nặng nề! Ta phải xuống xem thật sự chúng có làm như tiếng kêu trách đã thấu đến Ta không. Có hay không, Ta sẽ biết.” Trong vai trò của độc giả, chúng ta biết hai thành này có tội, và án phạt của Thiên Chúa đã xảy ra cho hai thành. Chúng ta cũng biết Thiên Chúa công chính: Ngài trả cho con người theo những gì họ đã gây ra.
(2) Lối suy nghĩ của Abraham: Ông thưa với Thiên Chúa: “Chẳng lẽ Ngài tiêu diệt người lành một trật với kẻ dữ sao?”
– Theo Abraham, Thiên Chúa không nên tiêu diệt người lành cùng một trật với kẻ dữ; vì như thế là không công bằng. Có nhiều điều khúc mắc về thần học ở đây:
+ Nếu Abraham tin ơn phúc của người lành có thể đủ để Thiên Chúa tha thứ tội lỗi của kẻ dữ, như khi ông thương lượng với Thiên Chúa ở dưới; thì tội của kẻ dữ cũng phải ảnh hưởng trên người lành. Vì thế, Thiên Chúa có thể tiêu diệt cả hai một trật. Hơn nữa, tội của kẻ dữ nhiều khi là hậu quả của sự vô tâm từ phía người lành: cha mẹ không chịu dạy dỗ con, xã hội vô tâm không chịu giúp đỡ người yếu thế. Vì sự vô tâm không chịu giáo dục và chăm sóc, họ vô tình đẩy những người yếu thế vào con đường tội lỗi. Vì vậy, tội vừa mang tính cá nhân, vừa mang tính cộng đoàn; chẳng một tội cá nhân nào mà không ảnh hưởng đến cộng đoàn. Nếu muốn cho cộng đoàn tốt đẹp, mọi người đều có bổn phận dạy dỗ và chăm sóc cho các phần tử của cộng đoàn.
+ Thiên Chúa có thể tiêu diệt cả hai một trật; nhưng sẽ phân biệt họ khi phán xét để hưởng hạnh phúc đời sau. Như thế, Ngài vẫn công bằng khi đối xử.
+ Nếu Thiên Chúa không tiêu diệt kẻ dữ, có người cũng sẽ than trách Ngài không công bằng: để kẻ dữ tha hồ tác hại người lành!
– Khi Abraham thương lượng với Thiên Chúa và giảm con số người lành từ 50 xuống tới 10, ông hy vọng ơn phúc của người lành có thể đủ để Thiên Chúa tha thứ tội lỗi của kẻ dữ. Làm sao con người biết khi nào cán cân sẽ thăng bằng giữa phúc của kẻ lành và tội của kẻ dữ?
2/ Phúc Âm: Theo Chúa là phải chấp nhận đường lối của Ngài.
2.1/ Giá phải trả của việc đi theo Chúa Giêsu: Chúa Giêsu rất thực tế: Ngài nói cho các môn đệ về phần thưởng sẽ được, nhưng cũng không giấu diếm các ông về giá phải trả của việc đi theo Ngài. Điều này làm cho người muốn theo phải suy nghĩ: Nếu họ chấp nhận vinh quang qua con đường đau khổ, hãy bỏ mọi sự, vác thánh giá hàng ngày, và theo Chúa tới cùng. Nếu họ cảm thấy không theo được, hãy có can đảm từ khước từ ngay từ đầu, để đừng bỏ giữa đường và mất cả hai: đời này và đời sau.
Thánh Matthew tường thuật một kinh sư tiến đến thưa với Chúa Giêsu: “Thưa Thầy, Thầy đi đâu, tôi cũng xin đi theo.” Đức Giêsu trả lời: “Con chồn có hang, chim trời có tổ, nhưng Con Người không có chỗ tựa đầu.” Chúa Giêsu muốn người kinh sư nhận ra ít là hai điểm:
(1) Tương lai bấp bênh: Nhà rao giảng Tin Mừng phải di chuyển luôn luôn, chứ không sống cố định một chỗ như phần đông con người. Khi đã hoàn tất sứ vụ ở một nơi, ông lại phải đến một nơi khác và bắt đầu làm lại từ đầu.
(2) Sống nghèo khó: Nhà rao giảng không có nhà cửa, tài sản; nhưng hoàn tòan sống theo sự quan phòng của Thiên Chúa.
2.2/ Phải kính mến Thiên Chúa trên hết mọi người: Một môn đệ khác thưa với Người: “Thưa Ngài, cho phép con về chôn cất cha con trước.” Đức Giêsu bảo: “Anh hãy đi theo tôi, cứ để kẻ chết chôn kẻ chết của họ.” Câu trả lời của Chúa Giêsu không dễ hiểu; nhiều người cho Chúa Giêsu dạy điều bất hiếu với cha mẹ!
(1) Chúa có dạy phải bất hiếu với cha mẹ? Theo truyền thống Á-đông, một trong những điều bị coi là bất hiếu khi con cái sống xa cha mẹ lúc các Ngài cao niên. Con cái, nhất là con trai trưởng, phải ở gần cha mẹ để lo lắng cho các ngài lúc tắt lửa tối đèn; nhất là phải chôn cất cha mẹ trước khi lo cho tương lai của mình.
(2) Chúa đòi người môn đệ phải làm theo thánh ý của Thiên Chúa trên hết tất cả ý của con người, bao gồm ý của cha mẹ, như Ngài đã từng dạy: Tiên vàn, các con hãy lo tìm Nước Thiên Chúa trước, còn mọi sự khác, Ngài sẽ quan phòng lo liệu cho các con sau. Khi phải chọn lựa giữa việc đi theo Thiên Chúa và việc ở nhà phụng dưỡng cha mẹ, con người phải chọn Thiên Chúa trước theo như giới răn thứ nhất dạy. Tuy thế, Thiên Chúa không thua lòng quảng đại của con người, Ngài sẽ lo liệu để có người chăm sóc cho cha mẹ.
Hơn nữa, Chúa muốn con người phải biết nắm lấy cơ hội và thi hành ngay. Ngài biết nếu cứ để con người hẹn lần hẹn mòn, con người sẽ để cho cơ hội qua đi mà không chịu thực hiện.
ÁP DỤNG TRONG CUỘC SỐNG:
– Chúng ta hãy để cho Thiên Chúa là Chúa Tể trời đất. Đừng thương lượng và bắt Ngài phải suy nghĩ và hành động như con người hay thay đổi của chúng ta.
– Khi đã chấp nhận làm môn đệ của Đức Kitô, chúng ta tình nguyện đi theo con đường đau khổ để đạt tời vinh quang. Chúng ta phải yêu mến và phục vụ Ngài trên hết mọi người và mọi sự.
Bài đọc: Genesis 18:16-23; Matthew 8:18-22
LM. Anthony Đinh Minh Tiên, OP